Wszystkie paremie pol - łac

 0    112 flashcards    nev
print play test yourself
 
Question Answer
Reguły nie tworzą prawa, lecz się z niego wywodzą
start learning
Non ex regula ius sumatur, sed ex iure quod est regula fiat
Nie ma reguły, która nie potrafi wprowadzić w błąd
start learning
Non est regula quin fallit
Wszelka definicja w prawie prywatnym [cywilnym] jest niebezpieczna, ponieważ rzadko się zdarza, by nie można było jej obalić
start learning
Omnis definitio in iure civili periculosa est: parum est enim, ut non subverti potest
Prawo jest sztuką tego, co dobre i słuszne
start learning
Ius est ars boni et aequi
Prawo to możliwość działania
start learning
Ius est facultas agendi
prawo prywatne jest napisane dla osób starannych
start learning
Ius civile vigilantibus scriptum est
Prawo powstaje ze stanu faktycznego
start learning
Ius ex facto oritur
Prawo prywatne jest pod opieką prawa publicznego
start learning
Ius privatum sub tutela iuris publici latet
Prawo natury jest niezmienne
start learning
Ius naturae est immutabile
Ustawa zawsze da środek zaradczy
start learning
Lex semper dabit remedium
Ustawa zawsze mówi
start learning
Lex semper loquitur
Ustawa uwzględnia porządek natury
start learning
Lex spectat naturae ordinem
Ustawa przemawia jednym głosem do wszystkich
start learning
Lex uno ore omnes alloquitur
Ustawą jest to, co lud nakazuje i ustanawia. Uchwałą zgromadzenia plebejskiego jest to, co plebs nakazuje i postanawia
start learning
Lex est quod populus iubet atque consituit. Plebiscitum est, quod plebs iubet atque constituit
Najściślejsze prawo to najwyższe bezprawie
start learning
Summum ius, summa iniuria
Twarde prawo, ale prawo
start learning
Dura lex sed lex
Sprawiedliwość jest stałą i niezmienną wolą przyznawania tego, co się komu należy
start learning
Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi
Ustawa [prawo] nie działa wstecz
start learning
Lex retro non agit
Surowsza ustawa karna nie działa wstecz
start learning
Lex severior poenans retro non agit
Ustawa co do przeszłości wybacza, na przyszłość zakazuje
start learning
Lex in praeteriutum indulgat, in futurum vetat
Jeżeli ustawa pobłaża czemuś w przeszłości, na przyszłość zakazuje
start learning
Cum lex in praeteritum quid indulgat, in futurum vetat
Ustawa patrzy do przodu, nie wstecz
start learning
Lex prospicit non respicit
Ustawa karna łagodniejsza może działać wstecz
start learning
Lex mitior, lex benignior retro agere potest
Słuszność nie stanowi prawa, lecz prawo wspomaga
start learning
Aequitas non facit ius, sed iuri auxiliatur
Prawo ma na względzie słuszność
start learning
Ius respicit aequitatem
Słuszność podąża za ustawą
start learning
Aequitas sequitur legem
We wszystkim wprawdzie, szczególnie zaś w prawie, należy mieć na względzie słuszność
start learning
In omnibus quidem, maxime tamen in iure, aequitas spectanda est
Wszelkie prawo powinno być stanowione ze względu na człowieka
start learning
Hominum causa omne ius constitutum sit
Gdzie prawo, tam i środek do jego realizacji
start learning
Ubi ius, ibi remedium
Gdzie środek do realizacji, tam uprawnienie
start learning
Ubi remedium, ibi ius
Prawa nie zmieniają się w zależności od większego lub mniejszego znaczenia osoby
start learning
De maiore et minore non variant iura
Rzecz w tym, jakie są prawa, a nie jakie osoby
start learning
Questio fit de legibus non de personie
Prawa dane są po to, aby silniejszy nie mógł wszystkiego
start learning
Inde datae leges, ne fortior omnia posset
W sądach nie należy mieć względu na osoby
start learning
In iudiciis non est acceptio personarum
Ustawa nie obowiązuje, jeżeli nie jest ogłoszona
start learning
Lex non obligat nisi promulgata
W takich samych okolicznościach należy stosować takie samo rozwiązanie prawne
start learning
Ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio
Kto może stanowić [prawo], ten może [je] uchylić
start learning
Cuius est condere, eius set abrogare
Ten może znieść ustawę, kto może ją ustanowić
start learning
Eius est tollere legem, cuius est condere
Ustawa znosi ustawę
start learning
Lex lege tollitur
Uchylenie ustawy uchylającej ustawę nie przywraca mocy obowiązującej uchylonej ustawy
start learning
Abrogata lege abrogante non reviviscit lex abrogata
Gdy ustaje przyczyna wydania ustawy, traci moc i sama ustawa
start learning
Cessante ratione legis, cessat ipsa lex
Prawa dostosowuje się do tych przypadków, które zdarzają się często
start learning
Ad ea, quae frequentius accidunt, iura adaptantur
Ustawy nie troszczą się o drobiazgi
start learning
De minimis non curat lex
W ustawach lepsza jest prostota niż zawiłość
start learning
In legibus magis simplicitas quam difficultas placet
Ustawa powinna być zwięzła
start learning
Legem brevem esse oportet
Ustawy powinny być zrozumiałe dla wszystkich
start learning
Leges ad omnibus intellegi debent
Prawa są stanowione nie ze względu na konkretne osoby, lecz dla wszystkich
start learning
Iura non in singulas personas, sed generaliter constituuntur
Stosowanie [prawa] jest życiem normy prawnej
start learning
Applicatio est vita regulae
W podobnych sprawach powinno zapadać podobne rozstrzygnięcie
start learning
De similibus idem est iudicium
Sędzia jest mówiącą ustawą
start learning
Iudex est lex loquens
Zwyczaj powinien być trwały
start learning
Consuetudo certa esse debet
Utrwalony zwyczaj stosuje się jak prawo
start learning
Inveterata consuetudo pro lege servatur
Zwyczaj jest najlepszą wykładnią ustawy
start learning
Consuetudo est optima legum interpres
Powaga zwyczaju i długotrwałej praktyki nie jest mała, jednak nie aż tak duża, by mogła uchylić rozsądek lub ustawę
start learning
Consuetudinis ususque longaevi non vilis auctoritas est, verum non usque adeo sui valitura momento, ut aut rationem vincat aut legem
Prawem niepisanym jest to, które zostało potwierdzone przez stosowanie. Albowiem długotrwałe zwyczaje, potwierdzone przez zgodę stosujących je, przybierają postać prawa
start learning
Ex non scripts ius venit, quod usus comprobavit. Nam diuturni mores consensu utentium comprobati legem imitantur
Słusznie przestrzega się od dawna istniejącego zwyczaju na równi z ustawą, jest to właśnie prawo, o którym się mówi, że powstało ze zwyczaju
start learning
Inveterata consuetudo pro lege non immerito custoditur, et hoc est ius, quod dicitur moribus constitutum
Jasne wyrażenia nie wymagają interpretacji
start learning
Clara non sunt interpretanda
Sztuczki prawne nie stanowią prawa
start learning
Apices iuris non sunt iura
Należy trzymać się słów ustawy
start learning
A verbis legis non est recedendum
Ustawy są wtedy właściwiej interpretowane, gdy zachowuje się ich ducha
start learning
Benigius leges interpretandae sunt, quo voluntas earum
Znać ustawy to nie przyswoić sobie ich słowa, ale znać ich treść i moc działania
start learning
Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem
Do interpretacji prawa upoważniony jest ten, kto je stanowi
start learning
Eius est interpretari leges, cuius est condere
Wyjątek powinien być interpretowany ściśle
start learning
Exceptio est strictissimae interpretationis
Należy uznać za wyłączne to wszystko, czego ustawa wyliczając, nie włączyła
start learning
Exclusa censentur omnia, quae lex enumerando non inclusit
Dokładne wyrażenia wykluczają wykładnię rozszerzającą
start learning
Expressio specialis omnem impedit extensionem
Fikcja nie wywiera skutków prawnych poza przypadkiem, dla którego została ustanowiona
start learning
Fictio non operatur ultra casum fictium
Nieprawidłowe jest wydawanie wyroku lub opinii prawnej bez uwzględnienia całości ustawy, na podstawie jednego jej fragmentu
start learning
Incivile est nosi tota lege perspecta una aliqua particula eius proposita iudicare vel respondere
Jak najmniej należy zmieniać to, co zawsze miało jednoznaczną interpretację
start learning
Minime sunt mutanta, quae interpretationem certam sempre habuerunt
Słowa należy rozumieć zgodnie z ich znaczeniem
start learning
Verba cum effectu accipienda
Ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą
start learning
Lex posteriori derogat legi priori
Ustawa szczegółowa uchyla ustawę ogólną
start learning
Lex specialis derogat legi generali
Ustawa wyższa uchyla ustawę niższą
start learning
Lex superior derogat legi inferiori
Ustawa późniejsza ogólna nie uchyla ustawy wcześniejszej szczegółowej
start learning
Lex posteriori generalis non derogat legi priori specialis
To co od początku jest nieważne, jest zawsze nieważne
start learning
Ab initio nullum semper nullum
Dokumenty urzędowe świadczą same za siebie
start learning
Acta publica probant se ipsa
Prawo publiczne nie może być zmieniane umowami [osób] prywatnych
start learning
Ius publicum privatorum pactis mutari non potest
Nie powinniśmy bowiem źle korzystać z naszego prawa
start learning
Male enim nostro iure uti non debemus
Nie wszystko, co dozwolone, jest uczciwe
start learning
Non omne quod licet honestum est
Nikogo z własnego domu nie można zabierać siłą
start learning
Nemo de domo sua extrahi debet
Większe znaczenie ma czynność dokonana faktycznie niż symulowana
start learning
Plus valet quo actum quam quod simulatum
Czynność przedstawiciela jest czynnością strony
start learning
Factum executoris factum partis
Przy zawieraniu umów uwzględnia się bardziej wolę stron niż ich słowa
start learning
In conventionibus contrahentium voluntas potius quam verba spectanda sunt
Zobowiązanie jest węzłem prawnym, który zmusza nas do świadczenia pewnej rzeczy według praw naszego państwa
start learning
Obligatio est iuris vinculum quo necessitate adstringimur alicuius solvendae rei secundum nostrae civitatis iura
Istota zobowiązania polega na tym, aby jakąś rzecz lub służebność uczynić naszą, lecz aby zmusić kogoś do dania nam czegoś albo do czynienia, albo do świadczenia [innego rodzaju]
start learning
Obligationum substantia non in eo consistit, ut aliquod corpus nostrum aut servitutem nostram faciat, sed ut alium nobis obstringat ad dandum aliquid vel faciendum vel praestandum
Zawarcie kontraktu jest dobrowolne, ale wykonanie przymusowe
start learning
Contractus ab initio voluntatis est, ex post facto necessitatis
Umów należy dotrzymywać
start learning
Pacta sunt servanda
Umów należy dotrzymywać
start learning
Pacta standum est
Ustalenia nadają umowie moc ustawy
start learning
Pacta dant legem contractui
Umowa to zejście się porozumień dwóch stron
start learning
Pactum est duorum consensus atque conventio
Nazwą „rzecz” objęte są zarówno stosunki prawne jak i prawa
start learning
Rei appellatio est causa et iura continentur
Właściciel ma pełną władzę nad rzeczą
start learning
Proprietatis dominus plenam in re potestatem habet
Rzecz przypada samemu właścicielowi
start learning
Res perit suo domino
Nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw niż sam posiada
start learning
Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse haberet
Samo wydanie rzeczy nie przenosi własności
start learning
Numquam nuda traditio transfert dominium
Własność rzeczy przenosi się przez wręczenia i zasiedzenia, a nie przez gołe umowy
start learning
Traditionibus et usucapionibus dominia rerum, non nudis pactis transferuntur
Kupno rzeczy własnej nie ma prawnego znaczenia
start learning
Suae rei empatio non valet
Siłę wolno odeprzeć siłą
start learning
Vim vi repellere licet
Powinno oddzielać się posiadanie od własności
start learning
Separata esse debet possessio a proprietate
Posiadanie nie jest prawem, lecz stanem faktycznym
start learning
Possessio non est iuris, sed facti
Nikt nie może sam sobie zmienić podstawy posiadania
start learning
Nemo sibi ipse causa possessionis mutare potest
Posiadanie nabywamy przez fizyczne objęcie rzeczy i zamiar zatrzymania jej dla siebie
start learning
Possessionem adquirimus et animo et corpore
Na użyczonej rzeczy zatrzymujemy posiadanie i własność
start learning
Rei commodatae et possessionem et proprietatem retinemus
Słuszne jest, aby nikt nie wzbogacał się z cudzej straty
start learning
Nam hoc natura aequum est neminem cum alterius detrimento fieri locupletiorem
Uważam za działającego podstępnie [bezprawnie] tego, kto czerpie korzyść ze szkody drugiego
start learning
Nam videri me dolum malum facere, qui ex aliena iactura lucrum quaeram
Działa podstępnie, kto próbuje osiągnąć zysk z cudzego niepowodzenia
start learning
Dolum malum facit qui ex aliena iactura lucrum quaerit
Dziedziczenie jest wejściem w ogół praw zmarłego
start learning
Hereditas nihil aliud est, quam successio in uniwersum ius, quod defunctus habuerit
Umowa o dziedziczenie przyszłe jest zabroniona
start learning
Pactum de successione futura est illicitum
Nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw niż sam ma
start learning
Nemo plus commodo heredi suo relinquit, quam ipse habuit
Określenie „spadek” obejmuje niewątpliwie także spadek nadmiernie zadłużony
start learning
Hereditatis appellatio sine dubio continet etiam damno sam hereditatem
Kary spadkobierca nie dziedziczy
start learning
In poenam heres non succedit
Przestępstwa wygasają na skutek śmierci sprawcy
start learning
Crimina morte extinguuntur
Wszystkie pożytki powiększają spadek
start learning
Fructus omnes augent hereditatem

You must sign in to write a comment