metody i techniki badań społecznych

 0    73 flashcards    karolinabudzicz
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
METODA BADAWCZA
start learning
charakteryzuje się tym, że są to powtarzalne sposoby rozwiązywania problemów naukowych o różnym stopniu szczegółowości
TECHNIKA BADAWCZA
start learning
czynności i środki poddane regułom o różnym stopniu szczegółowości, podejmowane w celu zgromadzenia materiału potrzebnego do rozwiązania problemu badawczego.
relacje pomiędzy techniką, a metodą badawczą
start learning
Metoda badawcza jest pojęciem dużo szerszym od techniki. Metoda określa ogólne założenia a także wszystko to co z tego wynika, natomiast technika zagłębia się w część techniczno-realizacyjną.
typy badań ze względu na Wiodące pytania badawcze składające się na problematykę badawczą
start learning
Diagnostyczne Historyczne Prognostyczne Porównawcze Ewaluacyjne
typy badań ze względu na Rodzaj uzyskiwanych w badaniach danych
start learning
Jakościowe Ilościowe
rodzaje badań ze względu na Zakres przedmiotu badania
start learning
Monograficzne i studia przypadków Badania dotyczące szerszych zbiorowości (całościowe, na próbach)
rodzaje badań ze względu na Wymiar czasowy obserwacji przedmiotu badania
start learning
Przekrojowe Dynamiczne (longitudinalne) Pseudodynamiczne
Indukcja
start learning
“od szczegółu do ogółu” - formułowanie uogólnień na podstawie konkretnych obserwacji.
Dedukcja
start learning
– “od ogółu do szczegółu” - metoda rozumowania polegająca na wyprowadzaniu logicznych wniosków z założeń uznanych za prawdziwe.
Weryfikacja
start learning
sprawdzenie - działanie zmierzające do rozstrzygnięcia prawdziwości danego zdania, danej hipotezy (np. poszukiwanie faktów potwierdzających naszą hipotezę)
Falsyfikacja -
start learning
wykazanie fałszywości twierdzenia lub błędności hipotezy w procesie ich sprawdzania
Wnioskowanie przez analogie
start learning
wnioskowanie o posiadaniu pewnej cechy przez dany przedmiot na podstawie jego podobieństwa do innych przedmiotów mających tę właśnie cechę
Badania eksploracyjne
start learning
badania, które mają na celu zidentyfikowanie jakiegoś problemu, ogólne jego poznanie, zrozumienie istoty tego zjawiska.
Badania deskryptywne (opisowe)
start learning
badania, których celem ma być pełen opis danego problemu/sytuacji/zjawiska. Podejście to zakłada, że przedmiot badania, to obiekt w określonym czasie i przestrzeni. Szczególną cechą badań deskryptywnych jest zwrócenie uwagi na zmienność warunków,
Badania wyjaśniające
start learning
badania prowadzone w celu ustalenia przyczyn występowania danego zjawiska. Szukają związków między cechami/zmiennymi.
Badania dynamiczne
start learning
badania dynamiczne polegają na pomiarze i obserwacji wybranych obiektów i zjawisk w dłuższym okresie czasu. Umożliwiają systematyczne gromadzenie danych dotyczących badanego zjawiska, rejestrację zachodzących zmian oraz wyjaśnianie ich przyczyn.
Badania pseudodynamiczne
start learning
- badania polegające na badaniu różnych obiektów w tym samym czasie ze względu na jakąś cechę, np. mieszkańców różnych krajów na świecie pod kątem zakładania rodzin (w którym kraju urodziło się więcej dzieci w danym dniu itd.).
Badania przekrojowe
start learning
rodzaj badania naukowego mającego na celu opis pewnego stanu lub zjawiska w określonym czasie. Zaletą badania przekrojowego jest stosunkowo krótki czas oczekiwania na ostateczne wyniki oraz proste i niedrogie metody przeprowadzenia badania.
Analiza szeregów czasowych(b. dychotomiczne)
start learning
koncentruje się na zmianach w czasie wewnątrz jakieś populacji
Analiza szeregów czasowych z modyfikatorem
start learning
zasady są takie same jak przy badaniu trendów, tylko, że jest bardziej szczegółowe.
Kohorta
start learning
to zbiór osób, które łączy jakieś wydarzenie demograficzne, np. narodziny w tym samym roku, wstąpienie w związek małżeński w tym samym roku.
Badania panelowe
start learning
polegają one na dokonywaniu kilkakrotnych pomiarów w tej samej próbie badawczej. w następnych pomiarach wraca się do tych samych, badanych wcześniej osób lub innych badanych obiektów
konceptualizacja
start learning
proces w którym określamy co dokładnie mamy na myśli (dokładne wyjaśnienie pojęć) Opis wskaźników
operacjonalizacja-
start learning
dobór metody badawczej, w jaki sposób dana zmienna będzie mierzona
błąd ekologizmu
start learning
założenie, że to czego dowiadujemy się o jednostce zbiorowej, mówi nam też coś o pojedynczych elementach, z których się ona składa. polega na tym, że wyciągamy wnioski dotyczące jednostek tylko na obserwacji grup.
Błąd indywidualizmu
start learning
polega na tym, że wnioski dotyczące zachowania i postaw pojedynczych jednostek badania zostają odniesione do całych zbiorowości, z których te jednostki pochodzą. Czyli odwrotnie do błędu ekologicznego.
Redukcjonizm
start learning
to postrzeganie i wyjaśnianie złożonych zjawisk w kategoriach jednego wąskiego lub zbioru pojęć. np ekonomiści biorą pod uwagę tylko zmienne ekonomiczne
Problematyka badawcza
start learning
odpowiada na pytanie, co będziemy badać, czyli wskazuje przedmiot badań, ale także sposób– z jakiej perspektywy i pod jakim kątem będą prowadzone badania (paradygmat) pozwalające uchwycić określone zjawiska, procesy, relacje.
twierdzenia jednostkowe
start learning
stanowią twierdzenia o poszczególnych obiektach i zbiorach w sensie kolektywnym. Zbiór w sensie kolektywnym to całość złożona z pewnych części
twierdzenia egzystencjalne
start learning
- twierdzenia o istnieniu. Stwierdzają one istnienie pewnych obiektów czy stanów rzeczy. W ich strukturze występuje zawsze co najmniej jeden mały kwantyfikator
twierdzenia ogólne
start learning
Twierdzenia ogólne zawierają co najmniej jeden kwantyfikator duży (ogólny), lecz są pozbawione kwantyfikatorów małych (egzystencjalnych).
twierdzenia ściśle ogólne
start learning
są twierdzeniami o czasoprzestrzennie nieograniczonym zasięgu (zakresie stosowalności). Dotyczą one wszystkich obiektów danego rodzaju (o których mowa w twierdzeniu), niezależnie od czasu i miejsca ich występowania.
twierdzenia numerycznie ogólne
start learning
- twierdzenia o zasięgu czasoprzestrzennie ograniczonym. W swoim sformułowaniu zawierają imiona własne, terminy historyczne lub inne wyrażenia ograniczające zakres ich stosowalności. Nadając takim twierdzeniom postać warunkową
Definicja – wypowiedź określająca jakie jest znaczenie terminu. Składa się z:
start learning
-definiendum (termin definiowany) - definies (zwrot określający jego znaczenie)
Zmienna
start learning
– „Dowolna cecha, własność przedmiotu, która może przyjąć co najmniej dwie wartości, które mogą mieć różny charakter, mogą między nimi zachodzić pewne relacje”.
Triangulacja metodologiczna
start learning
– użycie wielu metod dla zbadania tego samego przedmiotu badania w odpowiedzi na jeden problem badawczy
Triangulacja danych
start learning
użycie danych z różnorodnych źródeł
Triangulacja badacza
start learning
wprowadzenie do badań wielu badaczy lub osób kontrolujących badania i wnioski
Triangulacja teoretyczna
start learning
– użycie wielu perspektyw badawczych do zinterpretowania pojedynczego zestawu danych
- warunek zupełności (wyczerpujący)
start learning
klasyfikacja musi być wyczerpująca tzn. wszystko musi być gdzieś uporządkowane. Jedna zmienna może należeć do kilku „szuflad”.
warunek rozłączności
start learning
klasyfikujemy wymóg tylko w jednej „szufladzie”. Nie mogą pozostać obiekty, które nigdzie nie są sklasyfikowane.
Typologia –
start learning
– jest w procesie poznania porządkowaniem elementów danego zbioru (przedmiotów, rzeczy, zjawisk) według zasady porównywania ich cech z cechami elementów uznawanych za najistotniejsze bo tworzące typy w obrębie określonego zbioru
Wskaźnik (indicator)
start learning
wybrana obserwacja, którą traktujemy jako odzwierciedlenie zmiennej, którą chcemy badać. Wskaźnikami mogą być zjawiska, stany rzeczy
Indicatum (czyli zjawisko wskaźnikowane)
start learning
est to zjawisko, o którego wystąpieniu chcemy wnioskować. Może ono być zarówno obserwowalne jak i nieobserwowalne, od czego zależy dobór właściwego wskaźnika.
wskaźnik. empiryczny
start learning
musi być zjawiskiem lub cechą obserwowalną, ale przy tym zjawisko wskaźnikowe mogłoby być równie dobrze stwierdzone, gdyby wskaźnika nie było.
wskażnik definicyjny
start learning
dobór wskaźnika jest zarazem zdefiniowaniem pewnego terminu, ustalaniem jego znaczenia np. liczba sekund pomiędzy bodźcem a reakcją jest wskaźnikiem szybkości reakcji danej osoby i takie jest pojmowanie definicji szybkości reakcji
. inferencyjny
start learning
zjawisko wskaźnikowe jest ukrytą hipotetyczną zmienną, nieobserwowalną, ale realną i posiadającą szereg zrozumiałych cech [obserwowalne wskaźniki do nieobserwowalnych zjawisk wskaźnikowych] np. strach, nienawiść
Cele użytkowania materiałów:
start learning
1. Inspiracja 2. Pomoc we wstępnej fazie konceptualizacji 3. „Weryfikacja wewnętrzna” 4. „Weryfikacja zewnętrzna” 5. Zrozumienie 6. Egzemplifikacja
Metoda konstruktywna
start learning
czytając dużo autobiografii socjolog dokonuje ich interpretacji z punktu widzenia jakiejś ogólnej teorii socjologicznej
Metoda egzemplifikacji –
start learning
polega na ilustrowaniu i uzasadnianiu pewnych hipotez dobranymi przykładami z autobiografii (Szczepański opowiada się krytycznie na ten temat
Metoda analizy treści
start learning
– określa się kategorie analityczne i dokonuje analizy ilościowej lub jakościowej
Opracowanie statystyczne
start learning
– poszukiwanie zależności statystycznej pomiędzy zmiennymi które występują w materiale biograficznym
Analiza typologiczna
start learning
– służy do uporządkowanego opisu rzeczywistości
Zalety dokumentów urzędowych:
start learning
-Dostępność (zastane dokumenty „są”) -Dostępne wielokrotnie dla jednego tego samego i wielu innych badaczy) Badania całościowe (brak problemów z dobieraniem próby) -Nie są obciążone reaktywnością (brak wpływu badacza poprzez swoje hipotezy, poglądy
Dwa rodzaje pytań w kwestionariuszach:
start learning
- pytanie badawcze (badacza) - pytanie adresowane do badanych osób
Rodzaje pytań Z punktu widzenia logiki
start learning
a) pytania rozstrzygające (2 właściwe bezpośrednie odpowiedzi) b) pytania dopełniające
RODZAJE PYTAŃ Z punktu widzenia treści
start learning
) pytania o zmienne b) pytania o relacje między zmiennymi („ Od czego zależy poparcie partii X?”)
Obserwacja
start learning
celowe, świadome i planowe postrzeganie
Przedmiot obserwacji:
start learning
-Zachowania ludzi (werbalne- zarejestrowane wypowiedzi, niewerbalne, przestrzenne- przemieszczanie się) -cechy ludzi, przedmiotów (ubiór, wygląd zewnętrzny, wytwory człowieka, natury) -ich obiektywny sens
Zamierzenia badawcze obserwacji
start learning
Opis zachowań i norm interakcji formułowania uogólnień teoretycznych 2. Analiza zależności empirycznych między zachowaniem a ich uwarunkowaniem 3. Teoretyczne wyjaśnienie przyczyn i następstw obserwowanych zachowań
Narzędzia systematyzujące obserwację:
start learning
· Wskaźniki zmiennych · Schematy uwzględniające kategorie teoretyczne · Notatki (protokoły) · Dzienniki obserwacji · Formularze · Mapy · Socjogramy
Sposoby porządkowanie wyników obserwacji
start learning
· Problemowy (podporządkowanie kategoriom teoretycznym) · Chronologiczny (sekwencje zachowań fazy procesu) · Kierunki interakcji
Typologie obserwacji:
start learning
w warunkach sztucznych/naturalnych, pośrednia/bezpośrednia, systematyczna/niesystematyczna, uczestnicząca/nieuczestnicząca, jawna/ukryta
W socjologii amerykańskiej wyróżnia się dwa rodzaje badań sondażowych:
start learning
- polling- proste opisowe badanie opinii wybranych osób z akcentem na sprawy publiczne; survey- złożone, pogłębione badanie opinii, w których jednostkami obserwacji są nie tylko poszczególni ludzie, ale także instytucje itd
Rodzaje ankiet ze względu na dostęp do informacji o respondencie:
start learning
jawne (imienne) – ankiety, które mogą wskazać na osobę respondenta ze względu na zawarte w nich pytania; anonimowe (bezimienne) - nie są podpisywane, ponadto nie zawierają żadnych pytań, które mogłyby ujawnić osobę respondenta,
Rodzaje ankiet ze względu na częstotliwość przeprowadzania
start learning
jednorazowe (sporadyczne) – badające dane zjawisko w danym momencie tylko raz, ● okresowe (badania panelowe) – ankiety wielokrotnie powtarzane wśród tej samej zbiorowości w równych odstępach czasu, np. kwartał.
rodzaje ankiet ze względu na stopień uczestnictwa ankietera
start learning
ankiety nadzorowane – audytoryjna (badacz może zmniejszać liczbę błędów poprzez udzielanie wyjaśnień respondentom), ● ankiety nienadzorowane – wszystkie pozostałe typy ankiet (respondenci nie mogą skorzystać z konsultacji z kompetentną osobą).
Pytanie dopełnienia
start learning
pytanie logicznie technicznie otwarte – wszystkie pytania z wyjątkiem tych zaczynających się od partykuły „czy”
Pytania rozstrzygnięcia
start learning
pytanie logicznie technicznie zamknięte – pytania te przewidują tylko dwie możliwe odpowiedzi, które są właściwe; zaczynają się od partykuły „czy”, po której występuje zdanie oznajmujące, np.: „Czy bitwa pod Grunwaldem miała miejsce w 1410 roku?”
pytanie technicznie zamknięte alternatywne
start learning
zakładają alternatywne możliwości odpowiedzi „tak” „nie” „nie wiem” czy „jestem za” „jestem przeciw” itp.;
pytanie technicznie zamknięte dysjunktywne
start learning
wymagają wyboru tylko jednej odpowiedzi spośród więcej niż dwóch odpowiedzi;
pytanie technicznie zamknięte koniunktywne
start learning
umożliwiają dokonanie wyboru więcej niż jednej z podanych na nie możliwych odpowiedzi
NIELOSOWE SCHEMATY DOBORU PRÓBY
start learning
Próba okolicznościowa -tworzą ją osoby łatwo dostępne, Próba celowa - dobiera się osoby, starając się otrzymać próbę, która będzie reprezentować populację. Próba kwotowa - podstawowym celem jest uzyskanie maksymalnego podobieństwa do populacji

You must sign in to write a comment