Komórka

 0    357 flashcards    PiotrHaduch
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
cytoplazma jest zasadochłonna czy kwasochłonna?
start learning
zazwyczaj kwasochłonna
główny kwasowy barwnik
start learning
eozyna
Główny zasadowy barwnik
start learning
hematoksylina
co składa się na cytoplazmę
start learning
cytozol, organelle i wtręty komórkowe
Z jakich warstw składa się błona komórkowa?
start learning
warstwa wewnętrzna - P i warstwa zewnętrzna - E
co oznacza fakt, ze lipidy błon są ampifatyczne?
start learning
mają część hydrofilną i hydrofobową
3 Podstawowe składniki dwuwarstwy lipidowej błony
start learning
fosfolipidy, glikolipidy i cholesterol
Jakie białka utrzymują asymetrię błon?
start learning
flipazy
Co głównie zawiera zewnętrzna warstwa błony?
start learning
fosfatydylocholinę i glikolipidy
Co głównie zawiera wewnętrzna warstwa błony?
start learning
fosfatydyloserynę i fosfatydyloinozytol
konsystencja błony komórkowej
start learning
olej
funkcja cholesterolu w błonie komórkowej
start learning
usztywnia ją i czyni mniej przepuszczalną
Jakie funkcje mogą pełnić białka w błonie komórkowej?
start learning
Receptorową, jako białka kanałowe, enzymatyczną i strukturalną
czym jest błona konwencjonalna?
start learning
Część powierzchni błony o typowej budowie
czym jest kaweola?
start learning
wgłębieniem w błonie komórkowej na powierzchni tratwy błony
W błonach jakich komórek nie ma tratw i kaweoli?
start learning
limfocytów, erytrocytów i komórek nerwowych
jak inaczej nazywane są kaweole ze względu na pełnioną ich funckcję?
start learning
sygnalosomy
składniki tratw i kaweoli
start learning
zwiększona ilość cholesterolu, glikozylofosfatydyloinozytol, receptory, syntaza tlenku azotu i kaweoliny 1,2 i 3, kinazy w wewnętrznej powierzchni błony
Co wnika do komórek, korzystając z właściwości endocytozy w kaweolach?
start learning
IgA, chemokiny i foliany
Jakie patogeny wykorzystują właściwości endocytozy w kaweolach?
start learning
HIV, wirusy układu oddechowego, prątki gruźlicy i toksyna cholery
czym jest kaweosom?
start learning
Rodzaj endosomu wczesnego; ph=7, powstaje w tratwach/kaweolach; posiada białko kaweolinę w błonie; kieruje się do aparatu Golgiego, siateczki śródplazmatycznej lub na drogę transcytozy
Przez co jest transportowany nadmiar cholesterolu z tkanek do krwi?
start learning
kaweoliny i transportery ABCA1 i ABCG1
Czym pokrywają się wirusy HIV i grypy wychodząc z komórki?
start learning
błoną endosomów późnych
w jakiej warstwie błony zachodzi dobudowywanie jej?
start learning
warstwa P
Jak nazywa się białko będące odmianą flipazy, która zwiększa syntezę kardiolipin błony i zwiększa ryzyko miażdżycy?
start learning
skramblaza
substancje odpowiadające za reparację błon
start learning
ferlina, kaweolina 3, kaplaina 3 i Ca2+
Lipoproteiny naturalne
start learning
Chylomikrony, VLDL, IDL, LDL, HDL
Białko receptorowe LDL
start learning
apolipoproteina B
Białka receptorowe lipoprotein
start learning
apolipoproteiny A, B, C,E
Jakie substancje mogą swobodnie dyfundować przez błonę?
start learning
O2, N2, CO2, H2O, mocznik, glicerol, etanol, rozpuszczalniki organiczne, małocząsteczkowe hormony, tp. tyroksyna, hydrofobowe hormony steroidowe
uniport
start learning
transport 1 rodzaju substancji w 1 stronę
symport
start learning
transport 2 rodzajów substancji w 1 stronę
antyport
start learning
transport 2 rodzajów substancji w 2 strony
Jaki enzym odpowiada za transport czynny?
start learning
ATP-aza
Jak nazywa się białko niezbędne do prawidłowego umieszczenia w błonie pomp białkowych?
start learning
ankiryna b
funkcja glikoproteiny P
start learning
Usuwanie substancji obcych z komórki, zapobiegając ich kumulacji w niej
Jak nazywa się białko pokrywające wgłębienie powstałe w celu endocytozy przez błonę konwencjonalną?
start learning
klatryna
Jak nazywa się białko pokrywające wgłębienie powstałe w celu endocytozy przez kaweolę?
start learning
kaweolina
jak nazywa się substancja, za pośrednictwem której klatryna łączy się z błoną w miejscu jej zagłębienia?
start learning
difosforan fosfatydyloinozytolu
Funkcja białka HIP1 i HIP1r w endocytozie przez błonę konwencjonalną
start learning
Łączą klatrynę pęcherzyka z aktyną F, wzdłuż której następnie jest transportowany pęcherzyk
odmiany endocytozy
start learning
potocytoza, fagocytoza, pinocytoza, autofagocytoza, transcytoza i pączkowanie
czym jest fagocyt?
start learning
Komórka fagocytująca
Czym jest fagosom?
start learning
Ziarenka będące sfagocytowanym materiałem w cytoplazmie fagocytu
Losy heterofagosomów i autofagosomów
start learning
Fuzują z endosomami późnymi i czekają na strawienie
Transcytoza zachodzi przez błonę konwencjonalną czy kaweole?
start learning
kaweole
Białka biorące udział w tworzeniu pęcherzyków na drodze pączkowania,
start learning
koatomery zbudowane z białek COP i klatryna
Białko znajdujące się na powierzchni pęcherzyka egzocytarnego, umożliwiające mu fuzję błon
start learning
v-SNARE
Białko znajdujące się na powierzchni błony komórkowej, umożliwiające pęcherzykowi egzocytarnemu fuzję błon
start learning
t-SNARE
inna nazwa na endosom późny
start learning
ciałko wielopęcherzykowe, egzosom
Lizosomy - cecha charakterystyczna i jak powstają
start learning
Pęcherzyk do 1mikrometra, kwaśne ph, kwaśne hydrolazy zawierające mannozo-6-fosforan, pompę H+, błona przepuszczalna dla produktów rozkładu przez hydrolazy; Z endosomów późnych lub siateczki śródplazmatycznej przez pączkowanie
Droga hydrolaz do lizosomu
start learning
siateczka śródplazmatyczna szorstka, aparat Golgiego, lizosom
co się stanie z GLUT4 po obniżeniu stężenia insuliny we krwi?
start learning
Zostanie zendocytowany do środka komórki w pęcherzyku błonowym (internalizacja)
Jakich organellów nie obejmuje recyrkulacja błon?
start learning
mitochondriów i peroksysomów
Jak nazywają się białka, przy pomocy których peroksysomy importują białka?
start learning
peroksyny
na jakim chromosomie znajdują się geny głównego układu zgodności tkankowej?
start learning
6
Czynność informatorów II rzędu
start learning
aktywacja kinaz białkowych lub otwieranie białek kanałowych
Przykłady informatorów I rzędu / informatory pierwotne
start learning
hormony, cytokiny lub neurotranmitery, składniki pożywienia, fale świetlne, akustyczne
Sposoby regulacji aktywności białek błonowych
start learning
ubikwitynacja, poliubikwitynacja i endocytoza - internalizacja
przykłady informatorów II rzędu
start learning
cAMP, cGMP, diacyloglicerol (DAG), trifosforan inozytolu (IP3), ceramid, Ca2+
Na jakie 3 grupy związków mogą przekształcać się fosfolipidy błon?
start learning
eikosanoidy, lizofosfolipidy i pochodne fosfatydyloinozytolu
na co rozcina difosforan fosfatydyloinozytolu fosfolipaza C?
start learning
diacyloglicerol i trifosforan inozytolu
Przez co są wytwarzane leukotrieny i lipoksyny?
start learning
komórki biorące udział w procesie stanu zapalnego (granulocyty, makrofagi i komórki tuczne)
Przez jakie komórki są uwalniane duże ilości lizofosfolipidów?
start learning
przez komórki niektórych nowotworów złośliwych
Nazwa enzymu rozkładającego difosforan fosfatydyloinozytolu na 2 informatory II rzędu
start learning
fosfolipaza C
główny składnik szkieletu białkowego błony komórkowej
start learning
tetraspanina
wiele rybosomów połączonych nicią mRNA
start learning
polirybosom
jak nazywa się enzym wytwarzający wiązanie peptydowe podczas translacji?
start learning
peptydylotransferaza
funkcje siateczki śródplazmatycznej gładkiej
start learning
metabolizm lipidów, detoksykacja i magazynowanie Ca2+
Jakie dwie substancje są niezbędne dla cytochromu P450 do detoksykacji?
start learning
tlen i NADPH
funkcje cytochromu P450
start learning
neutralizacja toksyn z pomocą O2 i NADPH, sprawianie ze sa hydrofilne, uczestniczenie w metabolizmie tluszczow, Wit D3, bierze udział w syntezie hormonów steroidowych i metabolizmie kwasu arachidonowego
Jak nazywa się białko w świetle SER wiążące Ca2+?
start learning
kalsekwestryna
Pod wpływem jakiego informatora II rzędu SER uwalnia Ca2+?
start learning
trifosforan inozytolu (IP3)
RER znajduje sie we wszystkich komórkach posiadających jądro oprócz...
start learning
plemników
Główna funkcja RER
start learning
synteza białek na eksport i białek transbłonowych
Przebieg syntezy białek w RER
start learning
Synteza peptydu sygnałowego w cytoplazmie i rozpoznanie go przez SRP- cz. rozpoznajaca sygnal, kierując go do RER i wiążąc się z receptorem błonowym ryboso, tworząc kanał translokonu, kompleks białkowy Sec61p, przez który peptyd dostaje sie do swiatla RER
Z czego powstaje aparat golgiego
start learning
RER i zewnętrznej błony otoczki jądrowej
Dwie powierzchnie aparatu golgiego
start learning
cis- syntezy (obecne rybosomy) i trans - dojrzewania (gładka, brak rybosomów), a dalej pakowane w pęcherzyki pokryte klatryną i z v-SNARE
Funkcje aparatu golgiego
start learning
Kieruje przepływem makrocząsteczek, modyfikuje ich strukturę i segreguje je
Droga białek przez aparat golgiego
start learning
RER -> powierzchnia cis -> powierzchnia trans -> błona/endosom
W jakiej części aparatu golgiego zachodzi otaczanie błoną segregowanych cząsteczek?
start learning
powierzchnia trans
Dwa rodzaje transportu pęcherzyków wydzielniczych aparatu golgiego i ich przykłady
start learning
Transport konstytutywny - w sposób ciągły, bez udziału sygnałów z zewnątrz koatomer z białek COP(wydzielanie proteoglikanów); transport wybiórczy - regulowany z zewnątrz, Klatryna, dynamina(GTP-aza) (np. wydzielanie hormonów tarczycy)
Proteasom - cechy charakterystyczne
start learning
kompleks białkowy długości 45 nm, w cytosolu, na powierzchni siateczki i w jądrze. wiążą się z cytoszkieletwm. Ma kształt pustego cylindra. Po związaniu 2 cz. białkowego aktywatora rozkłada poliubikwitynowane białka
Jakie białka trawi proteasom?
start learning
O nieprawidłowej konformacji, uszkodzone, zużyte regulatorowe, antygenowe, białek w czasie głodzenia i niektórych białek aktywatorów transkrypcji
Do czego doprowadzają zaburzenia funkcji proteasomów
start learning
Choroby konformacyjne = Zmiana konformacji białek i ich gromadzenia w komórkach, a w efekcie ich gorszego funkcjonowania
Jakie enzymy posiadają peroksysomy?
start learning
katalazę, oksydazę D-aminokwasów i oksydazę moczanową
Funkcje peroksysomów
start learning
Uczestniczenie w beta-oksydacji przez cięcie kw. tłuszczowych na dwuwęglowe fragmenty, a potem Acetylo CoA; wytwarzanie plazmalogenów dla mieliny, błon komórek mięśniowych i płytek krwi oraz detoksykacja przez utlenianie H2O2
Czym jest adrenoleukodystrofia?
start learning
Nieprawidłowe działanie peroksysomów = zaburzenia beta-oksydacji =>wytwarzanie nieprawidłowych tłuszczów i gromadzenie ich istocie bialej mozgu i nadnerczach
Czym jest plazmalogen
start learning
Fosfolipid, w którym glicerol jest połączony z alkoholem - składnik mieliny, błon komórek mięśniowych i płytek krwi
Przeciętnie jak duzo % objetosci komorki stanowia mitochondria?
start learning
20%
Za pomocą czego mitochondria importują białka i lipidy na swoje terytorium?
start learning
białka kanałowe, nośnikowe i opiekuńcze HSP70 i HSP60
Grzebienie mitochondrialne - co je tworzy i co pobudza ich ilość
start learning
kardiolipina (fosfolipid błony wewnętrznej stanowiący 20% błony, utrzymuje przestrzennie kompleks IV w błonie oraz wychwytuje H+, zapobiegając nadmiernej zmianie pH); T3 i T4
Jakie białko znajduje sie miedzy blonami mitochondrium i transportuje elektrony do kompleksu IV łąńcucha oddechowego?
start learning
cytochrom c
4 podstawowe funkcje mitochondriów
start learning
Wytwarzanie energii ATP, energii cieplnej, regulują życie i śmierć komórek przez apoptozę, wytwarzają wolne rodniki
Funkcje cytochromu c
start learning
Transport elektronów na kompleks IV, a po opuszczeniu mitochondrium aktywuje prokaspaze 9 do kaspazy 9, co stylumuje fragmentacje jadra i apoptoze
Przez co mogą powstawać choroby mitochondrialne?
start learning
uszkodzenie mtDNA przez wolne rodniki powstałe w mitochondrium
Co wchodzi w skład mikroszkieletu?
start learning
filamenty aktynowe, filamenty miozynowe, filamenty pośrednie i mikrotubule
funkcje cytoszkieletu
start learning
wzmacnia komórki, utrzymuje ich kształt, zapewnia przyleganie komórek i komórek do ICM, bierze udział w ruchu i cytokinezie
Czym się różni aktyna f od aktyny g?
start learning
aktyna g jest białkiem globularnym, a aktyna f fibrylarnym, będącym polimerem aktyny g
Jakie końce posiada filament aktynowy i co na nich zachodzi?
start learning
koniec plus - polimeryzacja; koniec minus - depolimeryzacja
Ruch główek miozyny względem filamentów aktynowych
start learning
VI w kierunku minus, a reszta w kierunku plus
Przez co regulowany jest rozpad i powstawanie filamentów pośrednich
start learning
fosforylację
Gdzie występują filamenty keratynowe?
start learning
w komórkach nabłonkowych
Czym jest kinezyna?
start learning
Białko motorowe towarzyszące mikrotubulom o aktywności ATP-azy. Transportuje pęcherzyki po mikrotubuli w kierunku minus do plus
Czym jest dyneina?
start learning
Białko motorowe towarzyszące mikrotubulom o aktywności ATP-azy. Transportuje pęcherzyki po mikrotubuli w kierunku plus do minus
mikrotubule - cechy charakterystyczne i budowa
start learning
25 nm, ściana 5nm (te o średnicy 20nm mają pusty środek) Z białek globularnych - tubuliny alfa i beta powstają heterodimery protofilamentów, a 13 łączy się ze sobą tworząc ścianę mikrotubuli; GTP i Ca2+ są niezbędne do de- i polimeryzacji i
Co jest potrzebne do polimeryzacji i depolimeryzacji mikrotubul?
start learning
GTP i Ca2+ i mogą regulować białka towarzyszące mikrotubulom - MAP
Co jest wykorzystywane w celu leczenia nowotworów poprzez hamowaniepolimeryzacji tubuliny, a przez to mitozy
start learning
alkaloidy roślinne, np. kolchicyna, winblastyna i winkrystyna
Czym jest centrosom?
start learning
Para centrioli z otaczającą je centrosferą zawierającą wiele białek i włókienek
Co się dzieje z centriolami tuż przed i podczas podziału?
start learning
Przed dzielą się, a w trakcie pary centrioli odchodzą do przeciwległych biegunów komórki
Funkcja centrosomu
start learning
Organizacja promienista układu mikrotubuli w komórce, organizacja biegunowa wrzeciona podziałowego i polimeryzacja mikrotubuli dla wrzeciona
Czym jest lipofuscyna?
start learning
Wtrętem komórkowym, powstałym z rozpadających się organelli, gromadzących się wraz z wiekiem "barwnik starzenia"
Gdzie znajduje się melanina w organizmie człowieka i czym jest dla komóki?
start learning
Dla komórki jest wtrętem komórkowym. Znajduje się w istocie czarnej mózgu i komórkach naskórka
Organella jądrowe
start learning
jąderko, ciałka zwiniętre, ciałka PML, plamki jądrowe
Jak nazywa się karioplazma między chromatyną i organellami jądrowymi?
start learning
Interchromatyna
Czym jest interchromatyna?
start learning
karioplazma między chromatyną i organellami jądrowymi
masa DNA w komórce diploidalnej przed i po replikacji
start learning
6 pg; 12 pg
Por jądrowy - cechy charakterystyczne
start learning
Kształt 8-kąta z nukleoporyny tworzące kompleks pora; składa się z cytoplazmatycznego pierścienia zewnętrznego i jądrowego koszyka; wew. śr. = 80nm, przepuszcza swobodnie cz. do 9 nm, większe zmieniają układ nukleoporyn (np. podjednostki rybosomow)
Jak dochodzi do zaniku otoczki jądrowej na początku mitozy?
start learning
Cząsteczki dyneiny na zewnętrznej powierzchni otoczki tworzą kompleks z mikrotubulami i przesuwają się wzdłuż nich, napinając otoczkę, rozrywając i transporując jej resztki wzdłuż mikrotubuli
Którego typu filamentami pośrednimi są laminy budujące otoczkę jądrową?
start learning
filamentami pośrednimi typu V
Z czego zbudowana jest blaszka jądrowa?
start learning
Laminy B, Laminy B1/B2 i Laminy A/C
Czym jest chromatyna?
start learning
Kompleksem DNA i histonów
Jak nazywają się przestrzenie między terytoriami chromosomów?
start learning
Domeny interchromatyny
Co utrzymuje chromosomy siostrzane w tym samym terytorium chromosomu?
start learning
Kompleks białkowy- kohezyna
Z czego powstaje chromosom mitotyczny?
start learning
Z dwóch chromosomów siostrzanych = Z jednego terytorium chromosomu
Rozproszona postać chromatyny, aktywna transkrypcyjnie
start learning
euchromatyna
zbita postać chromatyny, nieaktywna transkrypcyjnie
start learning
heterochromatyna
Do czego jest używany i gdzie znajduje się satelitarny DNA?J
start learning
Jest używany do identyfikacji osób. Znajduje się w heterochromatynie
Co odgrywa główną rolę w kondensowaniu DNA?
start learning
Białka utrzymujące strukturę chromatyny (SMS: kleisyna, kohezyna, kondensyna)
Dwie ważne funkcje chromatyny
start learning
Bierze udział w transkrypcji i replikacji
Co jest potrzebne do rozpoczęcia transkrypcji?
start learning
TFII
Jaki enzym transkrybuje większość genów?
start learning
Polimeraza RNA II
Co powstaje ostatecznie z transkryptów, w których uczestniczy Polimeraza RNA I i III?
start learning
rRNA, tRNA, snRNA, snoRNA, miRNA, RNA wchodzący w skład cząstki rozpoznającej sygnał (SRP)
Gdzie na terenie jądra zachodzi obróbka pre-mRNA?
start learning
plamki jądrowe, macierz jądra i ciałka zwinięte
Gdzie zachodzi transkrypcja rRNA i tRNA?
start learning
W jąderku
Gdzie zachodzi obróbka potranskrypcyjna rRNA i tRNA?
start learning
w jąderku, ciałku zwiniętym i plamkach jądrowych
Typy histonów wchodzących w nukleosom
start learning
po 2 tworząc oktamer: Histony H2A, H2B, H3, H4 i histon H1 "spinający" nukleosom
Kolejność intensywności upakowania DNA
start learning
podwójna helisa, nukleofilament zbudowany z nukleosomów, solenoid, chromatyda, chromosom metafazowy
Dwie ważne funkcje histonów
start learning
Biorą udział w upakowaniu i uporządkowaniu DNA i mogą ulegać modyfikacjom, co stanowi epigenetyczną regulację aktywności genó
Czym jest protamina?
start learning
Białko łączące helisy DNA w plemnikach
Pierścień białkowy dookoła centromeru to...
start learning
kinetochor
Jak nazywa się połączenie dwóch chromatyd?
start learning
centromer / przewężenie pierwotne
Jak nazywają się chromosomy o równej długości ramionach?
start learning
metacentryczne
Jak nazywają się chromosomy o nieco różniącej się długości ramion?
start learning
submetacentryczne
Jak nazywają się chromosomy o znacznie różniącej się długości ramion?
start learning
akrocentryczne
Czym są przewężenia wtórne?
start learning
Struktury oddzielające satelity od reszty chromatydy
Co znajduje się w satelicie/trabancie chromatydy chromosomów 13,14,15,21,22 pary?
start learning
Region organizujący jąderko (NOR) - 30% to rDNA, a reszta to tandemy satelitarnego DNA
Z czego zbudowane są telomery?
start learning
powtarzającej się sekwencji [TTAGGG] i kompleksy białkowego - szeltryny
Funkcja telomerów
start learning
Zapobiegają fuzji końców chromosomów i strawieniu DNA przez nukleazy
Jak zrobić kariogram?
start learning
Pobrać limfocyt z krwi obwodowej, podbudzić go do podziału za pomocą fitohemaglutyniny i sfotografować
Czym jest pałeczka dobosza?
start learning
Nieaktywny chromosom X u kobiety lub w niektórych komórkach Y u mężczyzn
Przez jaką polimerazę jest transkrybowany rRNA?
start learning
Polimerazę RNA I
Funckcja białka B23
start learning
TRansport prekursorów rybosomów z jąderka do cytoplazmy
Funkcja fibrylaryny w jąderku
start learning
Bierze udział w splicingu, wybrzuszając introny
Funkcja nukleoliny w jąderku
start learning
Rozpraszanie składników jąderka podczas podziału i zmiana stopnia upakowania chromatyny w interfazie
Ważne białka jąderka
start learning
nukleolina, białko B23 i fibrylaryna
funkcje jąderka
start learning
transkrypcja, obróbka i składanie z rRNA prekursorów rybosomów, Miejsce przejściowego wiązania białek., obróbka mRNA, rola w powstawaniu niejąderkowych rybonukleoprotein (RNP)
Receptory jądra
start learning
gliko i mineralokortykosteidy, estrogeny, progesteron, androgeny, T3, T4, wit. D, kwas retinowy, receptory dla tłuszczów (PPAR, LXR, FXR, CAR) oraz RF1-2 i ERR
Receptory dla tłuszczów w jądrze; co pobudzają
start learning
PPAR, LXR, FXR, CAR; aktywację genów cytochromów P450
Czym jest PPAR w jądrze?
start learning
Czujnik kwasów tłuszczowych, PPARalfa katabolizuje kwasy i pobudza lipolizę, a PPARgamma anabolizm i lipogengeza; wiążą eikosanoidy, biorąc udział w mechanizmie zapalenia
Czym jest LXR w jądrze?
start learning
Czujnik cholesterolu. Aktywują się przy podwyższonym jego stężeniu, aktywując geny białek regulujących transport, katabolizm i regulację cholersterolu
Czym jest FXR w jądrze?
start learning
Czujnik kwasów żółciowych
Czym jest CAR w jądrze?
start learning
Czujnikiem ksenobiotyków hydrofobowych
Czym jest akrecja
start learning
Zwiększenie objętości istoty międzykomórkowej
Czym jest proliferacja?
start learning
Zwiększenie liczby komórek w wyniku podziałów mitotycznych
Czym jest przerost (hypertrophia)?
start learning
Zwiększenie objętości i masy komórek
czym są protoonkogeny?
start learning
Geny kodujące produkty białkowe prowadzące do apoptozy komórki
Czym są onkogeny?
start learning
Zmutowanymi protoonkogenami - transformują komórki w nowotwory
jak nazywa się białko monitorujące DNA pod kątem uszkodzeń
start learning
białko ATM
Jak nazywa się białko, które utrzymuje wrzeciono podziałowe w całości i nadaje mu sprężystość?
start learning
tityna
czym są geny supresorowe?
start learning
Geny, których produkty białkowe hamują cykl komórkowy
Jak nazywa się struktura, która dzieli cytoplazmę w cytokinezie
start learning
Pierścień kurczliwy
Jak nazywa się ułożenie chromosomów podczas metafazy patrząc z góry?
start learning
gwiazda macierzysta
Jak nazywa się ułożenie chromosomów podczas metafazy patrząc z boku?
start learning
płytka równikowa
Z czego składa sie pierścień kurczliwy?
start learning
filamenty aktynowe, miozynowe i białka motorowe
Mechanizm zaciskania pierścienia kurczliwego
start learning
Ruch ślizgowy filamentów miozynowych i aktynowych przy obecności Ca2+ (jak w mięśniu głądkim)
W jakim celu podaje się środki hamujące cykl komórkowy?
start learning
W leczeniu nowotworów, łuszczycy lub w celu immunosupresji
Jednostki długości używane w histologii
start learning
mikrometr (10^-6m) nanometr (10^-9m) angstrem (10^-10m)
Długość fali w mikroskopie optycznym, a elektronowym
start learning
optyczny 400-800 nm; elektronowy 0,005nm) przy różnicy potencjałów 80 kV
zdolność rozdzielcza
start learning
najmniejsza odległość między dwoma strukturami, aby je od siebie odróżnić;
Zdolność rozdzielcza transmisyjnego mikroskopu elektronowego (TEM) i Skanującego mikroskopu elektronowego (SEM)
start learning
TEM 0,2-1 nm SEM ~10nm
Grubość skrawków histologicznych
start learning
mikroskop świetlny: 10 mikrometrów; półcienkie skrawki 0,5-1 mikrometra; elektronowy mikroskop: mniej niż 0,1 mikrometra
Histologiczne utrwalacze chemiczne
start learning
formalina i etanol
Procedura przygotowania skrawków histologicznych
start learning
Odwodnienie etanolem o zwiększających się stężeniach, zatopienie w parafinie (optyczny) lub żywicy epoksydowej (elektronowy) i pocięcie mikrotomem; dalej usunięcie parafiny (żywicy się nie usuwa)
Przygotowanie skrawków metodą mrożenia
start learning
Zamrożenie Co2 i pocięcie mikrotomem mrożeniowym; jest szybka, mniej dokładna i zachowuje tłuszcze obojętne w tkankach
Rodzaje mechanizmów barwienia histologicznego
start learning
Wiązanie chemiczne barwnika, adsorpcja na powierzchni lub redukcja soli metali
Kontrastowanie ultracienkich skrawków do TEM - za pomocą czego
start learning
cytrynian ołowiu, czterotlenek osmu (OsO4)
Liczba wszystkich komórek osoby dorosłej
start learning
ponad 100 bln
Całkowita liczba płynów człowieka 60kg i co się na nie składa
start learning
36l; ECF 12l, ICF 24l, osocze krwi 3l, płyn tkankowy 9l
ciśnienie osmotyczne tkanek
start learning
280-320 mOsm/l
kationy(i ich zawartość) oraz aniony wewnątrz komórek
start learning
K+ 140 mmol, Na+ 10 mmol, HCO3-, HPO42-, SO42-
kationy(i ich zawartość) oraz aniony istoty mięszykomórkowej
start learning
Na+ 140 mmol, K+ 10 mmol, Cl-
Co nadaje komórkom ujemny ładunek elektryczny?
start learning
Związane węglowodany przez glikoproteiny i białka na powierzchni komórek
Liczba genów człowieka, w tym genów kodujących peptydy
start learning
1 mln; 30 tys.
Co zapewnia białkom fałdowanie/konformację białek
start learning
białka opiekuńcze / chaperonowe
Błoniaste struktury komórki
start learning
siateczka śródplazmatyczna, aparat Golgiego, endosomy, lizosomy, mitochondria, peroksysomy i jądro
Struktury komórki nieotoczone błoną komórkową
start learning
centriole, proteasomy i cytoszkielet
Stosunek procentowy błony komórkowej i śródkomórkowej w całości błony komórki
start learning
Błona komórkowa - 2-5% błon; błony śródkomórkowe 95-98% błon komórki
Całkowita powierzchnia błon wszystkich komórek
start learning
ponad 70 ha
Błona komórkowa, a błony śródkomórkowe - różnice
start learning
W przeciwieństwie do błony komórkowej błony śródkomórkowe nie mają prawie glikolipidów i mają niewiele sfingomieliny i cholesterolu
Od czego zależy płynność błony
start learning
ilości podwójnych wiązań w łańcuchach fosfolipidów oraz ilości cholesterolu
Lipidacja białek
start learning
Wiązanie się z łańcuchami kw. palmitynowego, mirystynowego, grupami prenylowymi lub fosfatydyloinozytolem, zakotwiczanie się w błonie i przekazują sygnały przez błonę (białko G), pobierają składniki odżywcze lub umożliwiają adhezję do innych komórek
Glikokaliks - przedostatnia i ostatnia cząsteczka łańcuchów polisacharydowych
start learning
przedostatnia galaktoza, ostatnia kwas neuraminowy/sialowy
Powierzchnia tratw i kawoli w błonie
start learning
do 50%
Funkcja tratw/kaweol
start learning
Przekazywanie sygnałów przez błonę, udział w endocytozie, transcytozie i egzocytozie
Dobudowywanie błony mitochondrium i peroksysomu
start learning
in situ ze składników importowanych (TOM, TIM, białko opiekuńcze HSP70 mitochondrium i peroksyny - peroksysomy) w warstwie P; fosfolipidy są sytezowane z diglicerolu i seryny, powstaje fosfatydyloseryna, fosfatydyloetanoloamina, a potem fosfatydylocholina
Jakie komórki syntezują liposomy
start learning
nabłonkowe jelita, wątrobowe i wiele innych
Chylomikrony
start learning
Pęcherzyki 0,1-0,5 mikrometrów z 1/2-warstwową błoną fosfolipidów i otoczone apolipoproteinami, produkowane w nabłonku jelita jako główna postać transportu lipidów z pożywienia
Bodźce otwierające białka kanałowe
start learning
zmiany ładunku elektrycznego błony, związanie ligandu (cząsteczki sygnałowej), czynnik mechaniczny
Gdzie występuje pompa sodowo-potasowa?
start learning
W błonie komórek nabłonkowych jelita, nerki, gruczołów ślinowych, potowych, splotu naczyniowego, ciała rzęskowego, nerwowych
Stężenie Ca2+ w cytosolu
start learning
10^-7 M
Stężenie Ca2+ w SER i na zewnątrz komórek
start learning
10^-3 M
Sposoby pozbywania się toksyn przez komórkę
start learning
neutralizacja cytochromem P450 i ich utlenianie w peroksysomach oraz transportery ABC (używające ATP) oraz RND, SMR, MFS używające gradientu
Jak powstaje oporność wielolekowa?
start learning
wypompowywanie leków z komórek przez transportery ABC lub RND, SMR, MFS
Transportery ABC
start learning
wypompowują toksyny, leki i inne substancje poza komórkę; jest ich 50 rodzajów kodowane przez 57 genów; wśród nich najlepiej poznana glikoproteina P (transporter ABCB1)
Endocytoza przez błonę konwencjonalną - jakie substancje biorą udział
start learning
Receptor, białkowy kompleks adaptorowy, difosforan fosfatydyloinozytolu (PIP2), klatryna pokrywająca pęcherzyk oraz białko HIP1, HIP1r łączące klatrynę z aktyną F; epsyna
Endocytoza przez błonę konwencjonalną - co wnika
start learning
cząsteczki odżywcze (np. lipoproteiny LDL) oraz niektóre patogeny, monoubikwitynowane receptory, błona komórkowa
Transportowanie pęcherzyków transportujących wzdłuż filamentów aktynowych i mikrotubuli
start learning
miozyna I i V współpracujące z filamentami aktynowymi oraz kinezyna i dyneina z mikrotubulami
Internalizacja receptorów
start learning
Monoubikwitynacja cytosolowych fragmentów receptorów są włączane do pęcherzyków endocytowanych
Przyłączenie ubikwityny zachodzi przy udziale enzymów:
start learning
enzym aktywujący E1, koniugujący E2, ligaza białkowa E3
Ubikwitynacja
start learning
Połączenie czateczki ubikwityny poprzez jej lizynę przy pomocy enzymu aktywującego E1, koniugującego E2 i ligazy białkowej E3
Deubikwitynacja
start learning
Usunięcie ubikwityny z cząsteczki za pomocą hydrolazy
Funkcja komórek regulowanych przez ubikwitynację
start learning
początkowanie endocytozy, przekazywanie sygnałów przez błonę, regulacja transkrypcji i syntezy DNA, sortowanie cząsteczek i kierowanie ich do lizosomów lub proteasomów
Gdzie są kierowane pęcherzyki endocytowane przez błonę konwencjonalną?
start learning
endosomy późne, lizosomy lub proteasomy
Gdzie są kierowane pęcherzyki endocytowane przez tratwy/kaweole?
start learning
aparat Golgiego, siateczka śródplazmatyczna lub inna komórka
Endocytoza przez błonę tratw i kaweoli
start learning
Pęcherzyki są pokryte kaweoliną, a nie klatryną
Potocytoza
start learning
transport do cytosolu małych cząsteczek łączących się z receptorami; obniżają pH pęcherzyków transportowych, powodując ich odłączanie się od receptorów i dysocjację do cytosolu
Jak prątek gruźlicy przeżywa w heterofagosomie
start learning
modyfikuje ciałka organellum, zapobiegając fuzji z lizosomem i strawieniu bakterii
Pinocytoza
start learning
przypadkowy transport cząsteczek przez błonę bez udziału receptorów "endocytoza płynów"
Transcytoza
start learning
endocytoza zachodzi w tratwie/kaweoli, a kaweosomy transportują zawartość na drugi koniec komórki. Szczególnie intensywna w nabłonkach
Pączkowanie
start learning
pęcherzyki powstające z aparatu, siateczki i endosomów, powstają pęcherzyki transportujące i wydzielnicze. Biorą udział koatomery zbudowane z białek COP i klatryna
Monoubikwitynacja - gdzie zachodzi i co oznacza ten sygnał
start learning
W białkach błony komórkowej lub organelli; kierowanie do endosomów wczesnych, potem późnych i lizosomów
Poliubikwitynacja - co oznacza ten sygnał
start learning
kierowanie do proteasomów
egzocytoza (BŁONA KONWENCJONALNA)
start learning
Pączkowanie aparatu Golgiego doprowadza do powstania pęcherzyka z zawartością i receptorami v-SNARE, który kieruje się do błony konwencjonalnej, łączy z jej t-SNARE i fuzuje
Co szczególnie wykorzystuje egzocytozę KAWEOLI?
start learning
Pozbywanie się cholesterolu przez komórkę, wydzielając HDL oraz wirusy HIV i grypy
endosomy wczesne - powstawanie
start learning
łączenie v-SNARE jednego z t-SNARE drugiego pęcherzyka, które się łączą. Biorą w tym udział białka cytosolowe NSF, SNAP
endosomy wczesne - charakterystyka
start learning
ph~6 ->oddzielanie się substancji od receptora i dysocj; rola w recyrkulacji błon; powstają w cytopl., pod uszk. błon w częściach presynaptycznych neur.; są kierowane do bł. kom., do aparatu G lub do lizos/endosomów późnych jeśli zawartość jest monoubik.
Endosom późny - charakterystyka
start learning
pęcherzyk wewnątrz endosomu o ph~5, kwaśne hydrolazy w błonie od aparatu Golgiego, liczne białka pochodzące z błony komórkowej oraz świeżo syntezowane z aparatu Golgiego; pączkując dają początek lizosomom
kwaśne hydrolazy lizosomu
start learning
Zawierające mannozo-6-fosforan: proteaza, lipaza triacyloglicerylowa, fosfolipaza, glikozydaza, nukleaza, fosfataza, sulfataza (optimum aktywności w ph~5)
program śmierci samobójczej komórki
start learning
aktywowanie genów prokaspazy i proDNA-zy, które trawią białka i DNA komórki w kilka godzin/dni
Białka importujące składniki do budowy błony w mitochondrium i peroksysomie
start learning
mitochondrium: TOM, TIM, białko opiekuńcze HSP70, HPS60; peroksysom - peroksyny
białko opiekuńcze HSP70
start learning
Bierze udział w imporcie składników błony dla mitochondriów i fałduje trójwymiarowo jego białka
co się stanie z GLUT4 po podwyższeniu stężenia insuliny we krwi?
start learning
Błony pęcherzyków z GLUT4 fuzują z błoną, zwiększając ich ilość w niej, powodując transport glukozy do komórek
Fosforylacja / defosforylacja białek - przez co wykonywana
start learning
fosforylacja - kinazy, defosforylacja - fosfatazy
Kinaza tyrozynowa
start learning
fosforyluje reszty tyrozynowe białek; może być receptorem transbłonowym dla PDGF, EGF, NGF i insuliny albo białkiem cytoplazmatycznym odbiera sygnały od receptorów (głównie src i JAK) dla cytokin. Fosforylowane białka wiążą się z fragmentami SH2
Szlak informatora cGMP - zastosowania
start learning
rozkurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych, obniżenie ciśnienia krwi, wzbudzanie erekcji prącia, udział w mechanizmie widzenia
Szlak informatora cAMP - zastosowania
start learning
Otwiera kanały jonowe komórek węchowych i czuciowych, pobudzając je; aktywuje kinazę A, która fosforyluje reszty seryny białek, tworząc kinazę fosforylazy i syntazy glikogenu, co powoduje rozpad glikogenu i hamowanie jego syntezy w wątrobie
Szlak fosfolipazy C i Ca2+
start learning
hormon np. endotelina pobudza receptor białka G, które pobudza fosfolipazę C do pocięcia difosforanu fosfatydyloinozytolu na trifosforan inozytolu, który wiążąc się z receptorem otwiera kanał dla Ca2+
Szlak kalmoduliny i Ca2+
start learning
Po osiągnięciu stężenia 1 mikromola Ca2+ wskutek działania fosfolipazy C fosfatazy i kalmodulina C wiążą się z innymi białkami przekazującymi sygnał
Szlak kinaz MAP (ERK)
start learning
kinazy MAP (białka ERK) dostają sygnały od białka G lub kinazy tyrozynowej po związaniu jej z cytokinami i innymi białkami i wysyłają sygnały do jądra, gdzie aktywują czynniki transkrypcji
Szlak białek STAT-JAK
start learning
Po aktywacji w błonie receptora kinazy tyrozynowej JAK fosforyluje ona białko STAT, które przemieszcza się do jądra i aktywuje odpowiednie geny (ten szlak przewodzi sygnały od hormonu wzrostu, prolaktyny i leptyny)
Szlak czynnika transkrypcji NF-kappaB
start learning
Po fosforylacji inhibitora tego czynnika staje się aktywny i przemieszcza się do jądra inicjując transkrypcję genu; Bierze udział w komórkach immunologicznie kompetentnych inicjowane przez kinazę C
aktywator szlaku NOTCH
start learning
białko syrtuina
szlaki WNT, NOTCH, HH, BMP
start learning
regulacja proliferacji i różnicowania w rozwoju embrionalnym; Uruchamiane przez związanie cytokin WNT, HH, BMP z receptorami komórek docelowych lub JAG-GED i DELTA z NOTCH drugiej
Przekazywanie sygnału przez bezpośredni kontakt komórek
start learning
Związanie receptorów i wymiana substancji i pęcherzyków endocytarnych przez nanotubule o średnicy 50-200 nm
Przepływ Ca2+ z SER do cytosolu
start learning
Związanie trifosforanu inozytolu z receptorem dla IP3 błony powoduje szybki i duży przepływ jonów do cytosolu
Przepływ Ca2+ z poza komórki do cytosolu
start learning
Związanie trifosforanu inozytolu z receptorem dla IP3 błony powoduje szybki i duży przepływ jonów do cytosolu lub białka ORAI1 aktywowane przez białka STIM1 od SER (wolny i słaby przepływ)
Białka STIM1
start learning
czujnik stężenia Ca2+ w SER. Przy zbyt małym stężeniu pobudza ORAI1 w błonie do otwarcia kanału i napływu Ca2+ do cytosolu
receptory CaSR wrażliwe na Ca2+ - gdzie się znajdują
start learning
przytarczyce, nerki, mózg, kubki smakowe
najbardziej powszechny rodzaj prostaglandyny
start learning
PGE2
glikokaliks - cechy charakterystyczne
start learning
chroni komórki i ułatwia kontakty z cząsteczkami i komórkami; zbudowany z białek zakotwiczonych w błonie i zaadsorbowanych na powierzchni związanych z oligosacharydami i lipidami; posiada ujemny ładunek elektryczny
cząsteczki adhezyjne
start learning
selektyny, integryny, adresyny, kadheryny, adhezyny, międzykomórkowe cząsteczki adhezyjne ICAM, cząsteczki podobne do Ig oraz tetraspaniny. przyleganie leukocytów i kom. nowotworów złośliwych do śródbłonka, przechodzenie przezeń i wiązanie wielu białek
Białka ADAM
start learning
grupa około 20 transbłonowych kompleksów białkowych błony komórkowej; składa się z części cytoplazmatycznej(domeny), śródbłonowej i zewnątrzkomórkowej
część zewnątrzkomórkowa białek ADAM
start learning
Fragment dysintegryny łączący integrynę, zapobiegając kontakty między komórkami, fragment o aktywności metaloproteinazy zależnej od Zn2+ rozkładający składniki istoty międzykomórkowej, umożliwiając komórce poruszanie się
fragment o aktywności metaloproteinazy zależnej od Zn2+ białek ADAM
start learning
rozkłada składniki istoty międzykomórkowej, umożliwiając komórce poruszanie się, odcina białka zakotwiczone w błonach komórkowych (głównie cytokiny TNFalfa i EGF), uwalniając je do płynu tkankowego i krwi
Struktury na powierzchni komórek
start learning
glikokaliks, tetraspaniny, MHC klasy I i II, cząsteczki adhezyjne, białka ADAM, proteinazy, proteazy, proteoglikany (np. syndekan, który łącząc się z glikozaminoglikanami współtworzy glikokaliks)
cytosol - cechy charakterystyczne
start learning
55% obj. całej komórki 20% masy cytosolu to białka - charakter zolu/żelu; posiadasetki enzymów, substrakty i produkty tych reakcji, proteasomy i wtręty komórkowe
wtręt komórkowy
start learning
Produkty metabolizmu w cytosolu - np. tłuszcze obojętne lub glikogen
Rybosom - cechy charakterystyczne
start learning
wiążą barwniki zasadowe; całość 80S - podjednostka 40S i 60S; miejsce P dla tRNA+ aminokwas; miejsce A aminoacylowe
3 Etapy syntezy peptydu
start learning
inicjacja syntezy, wydłużanie peptydu, terminacja
Inicjacja syntezy peptydu
start learning
białko eIF modyfikuje podjednostkę 40S, umożliwiając przyłączenie do niej końca 5' mRNA z czapeczką metylacyjną; tRNA wiąże się z IF i energią z GTP, tworząc kompleks, białko IF uwalnia się i podłącza się podjednostka 60S tworząc rybosom 80S
Białko TRAM
start learning
Przesuwa polipeptyd podczas jego syntezy do światła RER
Modyfikacje polipeptydów w RER
start learning
glikozylacja i przyłączanie N-acetyloglukozaminy, glukozy i mannozy do grup NH asparaginy bialka, fałdowanie trójwymiarowe białkiem opiekuńczym BIP, czyli HSP70
Czym są pokryte pęcherzyki paczkujące z RER?
start learning
białkiem COP, a nie klatryną
Białka syntezowane na RER pozostające w jego błonie
start learning
błonowe białka PERK(kinaza), IRE1(RNA-za), ATF-6(prekursor czynnika transkrypcji) i unieczynniające je białko BIP/GRP78 (odpowiadają za odpowiedź niesfałdowanych białek - UPR czyli stresu RER w cukrzycy, nowotworach i chorobach neurodegeneracyjnych)
Czym są pokryte pęcherzyki wydzielnicze aparatu Golgiego?
start learning
klatryną
Modyfikacje zachodzące w aparacie Golgiego
start learning
modyfikacja oligosachardydow polaczonych z asparagina bialka przez RER, glikozylacja reszt seryny i treoniny, swoista proteoliza, dodawanie grup siarczanowych i kwasów tłuszczowych, dalej segregowane i otaczane błoną
pęcherzyki wydzielnicze aparatu Golgiego
start learning
pokryte klatryną, reguluje dynamina posiadają v-SNARE (Transport wybiórczy); koatomer zbudowany z białek COP; v-SNARE(transport konstytutywny
Białkowy aktywator proteasomu
start learning
składa się z PODSTAWY(6 enzymów rozfałdujących białko i wsuwaja je do cylindra) i POKRYWY(rozpoznaje poliubikwityne i odcina ja metaloproteinaza, co rozpoczyna trawienie białka)
Peroksysomy - cechy charakterystyczne
start learning
średnica 0,15-0,18 mikrometrów (w wątrobie/nablonku nerki ok. 0.5); mają katalazę, oksydazę D-aminokwasów, oksydazę moczanową, peroksyny
Peroksysomy - powstawanie
start learning
pączkowanie SER, a enzymy pochodzą z RER
Mitochondria - cechy charakterystyczne
start learning
Kształt laseczek, nitek, ziaren, we wszystkich komórkach jądrowych; stanowią około 20% objętości komórki, otoczone 2 błonami, posiada mtDNA i mt-rybosomy
kardiolipina - cechy i co to jest
start learning
fosfolipid błony wewnętrznej mitochondrium stanowiący 20% błony, utrzymuje przestrzennie kompleks IV w błonie oraz wychwytuje H+, zapobiegając nadmiernej zmianie pH
Grzebienie mitochondrialne - kształty w zależności od komóki
start learning
prostopadłe - w większości komórek; podłużne - wątrobowe; kształt rurki o przekroju okrągłym - komórki syntezujące steroidy; o przekroju trójkątnym - astrocyty
Mitochondria komórki wątrobowej / mitochondria hepatocytów
start learning
jest ich 1-2 tys. błona zewnętrzna stanowi 7% wszystkich błon, a wewnętrzna 32%
Błona wewnętrzna mitochondrium - cechy charakterystyczne
start learning
kardiolipiny, białka łańcucha oddechowego, syntaza ATP, białka UCP, białka biorące udział w transporcie metabolitów do i z komórki
Błona zewnętrzna mitochondrium - cechy charakterystyczne
start learning
kanały tworzone przez białka poryny, białka transportujące do masy cząsteczkowej 10 tys., białka enzymatyczne przekształcające lipidy do użytku w macierzy
Macierz mitochondrium
start learning
enzymy katalizujące przemiany kw. tłuszczowych, kw. pirogronowego, wytwarzanie Acetylo-CoA i utlenianie go w cyklu Krebsa, produkty i substraty tych przemian, mt-rybosomy, 100-1000 kolistych cząsteczek mtDNA, duże stężenie Ca2+
mtDNA
start learning
100-1000 kolistych cz. w macierzy (kom. jajowa 100 tys. - 1 mln); zawiera 17 tys. par nukleotydów, 13 genów, koduje białka łańcucha oddechowego, syntazę ATP i niektóe klasy tRNA i rRNA
Powstawanie mitochondriów
start learning
podział niezależny; czas półtrwania około 10 dni
karnityna (maślan L-3-hydroksy-4-trimetyloamony)
start learning
Transportuje w poprzek błony mitochondrialnej grupy acylowe
Kompleks I mitochondrium (dehydrogenaza NADH)
start learning
Przenosi elektrony z NADH do ubichinonu (UQ), pompując H+ do przestrzeni międzybłonowej
Kompleks II mitochondrium (dehydrogenaza bursztynianowa i inne białka)
start learning
Przenosi elektrony z kwasu bursztynowego, kw. tł. i fosforanu glicerolu poprzez dinukleotyd flawinoadeninowy (FAD) do ubichinonu (UQ)
Kompleks III mitochondrium (kompleks cytochromu bc1)
start learning
przenosi elektrony z UQH do cytochromu c między błonami; nie pompuje H+, ale pomaga w utrzymaniu gradientu przez nierówną absorpcję i uwalnianie
Kompleks IV mitochondrium (oksydaza cytochromowa c)
start learning
Utrzymywana przestrzennie w błonie przez kardiolipinę; przenosi elektrony z cytochromu c do tlenu, wytwarzając wodę
Syntaza ATP
start learning
część wewnętrznej błony: F0 składające się z białek: rotor i stanowiące jego obudowe; macierz F1 - enzymy syntezy ATP ustalane względem siebie za pomocą szypuły - statora
Białko kanałowe UCP-1
start learning
termogenica w wewnętrznej błonie mitochondrium; zużywając gradient stężeń H+ w mitochondrium wytwarza ciepło w tkance tłuszczowej brunatnej
Cytochrom c
start learning
znajduje się między błonami mitochondrium, transportuje elektrony do kompleksu IV; po wydostaniu się z mitochondrium pobudza fragmentację jądra i apoptozę
Co się dzieje, gdy cytochrom c opuści mitochondrium?
start learning
Wiąże się z białkami adaptorowymi i prokaspazą 9, pobudzając fragmentację jądra i apoptozę oraz pobudza utlenianie kardiolipin, powodując przejście ich do bł. zew. i współtworzy kanał BAX, przez który cytochrom c wydostaje się do cytosolu
kanał BAX
start learning
zbudowany z białek BAX i kardiolipin utlenionych przez opuszczenie cytochromu c mitochondrium; otwierany/zamykany przez białka BCL-2
Filament aktynowy
start learning
alfahelisa dwóch cząsteczek aktyny F o śr 5-8 nm, struktura dynamiczna, tworzy nieregularną sieć (oprócz mięśni pp), tworzy siateczkę graniczną, decyduje o ruchu cytoplazmy, ruchu pełzkowatym, pęcherzyków i tworzy pierścień cytokinetyczny podczas podziału
Białka wiążące aktynę
start learning
ułatwiające polimeryzację (pontykulina, folina), wiążące filamenty między sobą (filamina, alfaaktynina), hamujące polimeryzację (profilina, gelsolina), motorowe(miozyna) oraz transbłonowe integryny, przekazujące sygnał
miozyna II
start learning
2 długie polipeptydy (2 tys. aminokwasów) skręcone dookoła siebie (łańcuchy ciężkie), z 4 krótkimi (180 aminokwasów) na jednym końcu - łańcuchy lekkie
Miozyna I
start learning
Główka utworzona przez łańcuchy lekkie i jeden ciężki (w większości komórek), ruch główki w kierunku plus filamentów aktynowych
Ruch miozyny względem aktyny
start learning
Miozyna ma aktywność ATP-azy, a aktyna jest kofaktorem, hydroliza ATP zgina główkę, a aktyna przesuwa się o 5,2 nm
Miozyna VI
start learning
ruch odbywa się w kierunku minus filamentów aktynowych(jedyna taka)
miozyna V
start learning
w większości komórek, ruch główki w kierunku plus filamentów aktynowych
miozyna VI
start learning
w większości komórek, ruch główki w kierunku plus filamentów aktynowych
białko ARP
start learning
bierze udział w wytwarzaniu filamentów prawie prostopadłych do błony podczas ruchu, w celu ruchu cytoplazmy
Filamenty grube
start learning
zbudowane z miozyny II, mają średnicę 15 nm, występują w mięśniach, tworząc kompleksy z filamentami aktynowymi
filamenty pośrednie - cechy charakterystyczne
start learning
10 nm, duża sztywność, dynamiczne, we wszystkich komórkach, szczególnie narażonych na urazy; rozpadanie i powstawanie jest regulowane przez fosforylację
Filamenty pośrednie - powstawanie
start learning
polipeptydy 50 nm zwijają się tworząc dimery, łączą się końcami tworząc tetramery, dalej łączą się w szeregi w protofilamenty, dalej bocznymi powierzchniami w profibryle, a cztery profibryle skręcają się dając filament 10nm średnicy
Filamenty pośrednie typu I
start learning
około 15 rodzajów kwaśnej keratyny
Filamenty pośrednie typu II
start learning
około 15 rodzajów obojętnej i zasadowej keratyny
Filamenty pośrednie typu III
start learning
filamenty zwierające wimentynę, desminę, kwaśne, włókniste białko tkanki glejowej, peryferynę; głównie w komórkach tkanki łącznej - albo sama wimentyna albo wimentyna i inny polipeptyd
Filamenty pośrednie typu IV
start learning
neurofilamenty - neurofibryle występujące w neuronach; w ciałach i wypustkach neuronów; składają się z 3 polipeptydów fibrylarnych
Filamenty pośrednie typu V
start learning
filamenty laminowe blaszki jądrowej
Filamenty pośrednie typu VI
start learning
filamenty nestyny w rozwijających się neuronach
Filamenty keratynowe
start learning
typu I i II w nabłonkach, szczególnie narażonych na siły mechaniczne
Co hamuje polimeryzację mikrotubuli i ich wytwarzanie, a w konsekwencji zatrzymanie podziałów w mitozie?
start learning
alkaloidy roślinne, takie jak kolchicyna, winblastyna, winkrystyna
Ośrodki organizacji mikrotubuli
start learning
kompleksy tubuliny gamma z innymi białkami w cytoplazmie, w centrosomie, w pobliżu centrioli; zaczyna się tu polimeryzacja
Białka towarzyszące mikrotubulom (MAP)
start learning
MAP2 i białko tau zapobiegają depolimeryzacji, stabilizują i równolegle układają w dendrytach i aksonach, białka motorowe - kinezyna przesuwająca się w kierunku plus i dyneina do minus
kinezyna
start learning
białko motorowe składające się z łańcuchów ciężkich i lekkich jednym końcem przyczepia się do transportowanego pęcherzyka, a drugim z mikrotubulą; przesuwa się w kierunku plus mikrotubuli
dyneina
start learning
białko motorowe składające się z łańcuchów ciężkich i lekkich jednym końcem przyczepia się do transportowanego pęcherzyka, a drugim z mikrotubulą; przesuwa się w kierunku minus mikrotubuli
czym jest centrum komórkowe
start learning
inna nazwa na centrosom
macierz jądrowa / nukleoszkielet
start learning
zrąb podtrzymujący składniki jądra, reguluje syntezę i transkrypcję DNA, posiada filamenty średnicy 3-5 nm (z replisomami) i ziarenka 15-30, są też spliceosomy, matryny, laminy A, B, C, białko jąderkowe B23 (Ag-NOR), białko jąderkowej rybonukleoproteiny
piknoza
start learning
jądra komórek degenerujących: małe, zbite, silnie wybarwione, okrągłe lub owalne
karioliza
start learning
jądra komórek degenerujących: przybiera postać "cienia" jądra
karioreksis
start learning
jądra komórek degenerujących: pofragmentowane
otoczka jądrowa - cechy charakterystyczne
start learning
2 błony 5-8nm, przestrzeń okołojądrowa 30nm; zewnętrzna jest przedłużeniem RER, więc na niej znajdują się rybosomy
transport dużych cząsteczek przez kanał pora otoczki jądrowej
start learning
są transportowane przy użyciu receptorów - karioferyny (importyny, eksportyny) poprzez krótkie sekwencje aminokwasowe (NLS) i przesuwane przez kanał pora przez białko RAN (GTP-aza)
materiał genetyczny DNA jednego jądra - w liczbach
start learning
2-4m długości, 2 nm szerokości, 3-6 mld par nukleotydów
nukleosom - cechy charakterystyczne
start learning
wymiary 11 x 6 nm, w jądrze przeciętnie jest 30 mln nukleosomów; składa się z 200 par zasad i oktameru histonowego; skraca długość nici 7-krotnie
Rdzeń nukleosomu
start learning
Oplecione prawie dwukrotnie 140 par zasad wokół nukleosomu
DNA łącznikowy
start learning
60 par zasad między nukleosomami w nukleofilamencie
Epigenetyczna regulacja genów
start learning
kod histonowy (metylacja, acetylacja/deacetylacja, fosforylacja ubikwityniazcja) i metylacja/demetylacja zasad DNA
Histon H2 - inne zastosowanie oprócz uczestniczenia w oktamerze
start learning
wydzielany przez komórki śluzowe gruczołów żołądkowych do soku żołądkowego, gdzie pod wpływem pepsyny powstaje z niego buforyna II - rodzaj peptydowego antybiotyku
upakowanie DNA w plemnikach
start learning
nie ma nukleosomów i nukleofilamentów, a podwójna helisa jest łączona protaminą
chromosom metafazowy - cechy charakterystyczne
start learning
zbudowany z włókienek szerokości 200-400nm wytwarzających chromatynę; Składa się z dwóch chromatyd połączonych centromerem / przewężeniem pierwotnym otoczonych białkowym pierścieniem - kinetochorem
telomeraza
start learning
Ryboproteina składająca się z białkowej części TERT i RNA nazywanego TERC; odbudowuje telomery i znajduje się zakotwiczona i nieaktywna w jąderku
Jakie komórki mają aktywną telomerazę
start learning
komórki macierzyste, nowotworowe, progenitorowe, zarodkowe i embrionalne
Jąderko - skład
start learning
środkowo położone centrum włókniste - FC, środkowo gęsty składnik włóknisty - DFC, obwodowo składnik ziarnisty - GC
jąderko - cechy charakterystyczne
start learning
dookoła chromatyny z genami rybosomowymi (rDNA), 540 genów rybosomowych z 13,14,15,21,22 chromosomów; 540 genów, w tym 120 aktywnych oraz 700 białek; w profazie mitozy degenerują, a w telofazie jest odbudowywany
Chromosomy jąderkotwórcze
start learning
13,14,15,21,22 pary
chromatyna jąderkowa posiada...
start learning
geny rRNA, tRNA, snoRNA, 5SRNA
białka jąderka
start learning
(nukleolina, białko B23 (Ag-NOR), fibrylaryna. Mają 19-aminokwasowe fragmenty, dzięki którym zakotwiczają się w jąderku
nukleolina
start learning
Fosforylowana przez kinazę fazy M (kompleks CDK i cykliny urachamiający mitozę) w profazie co dezintegruje i rozprasza składniki jąderka; w interfazie reguluje transkrypcję przez zmianę stopnia upakowania chromatyny
Białko B23 w jąderku
start learning
transport prekursorów rybosomów do cytoplazmy
Fibrylaryna w jąderku - funkcja
start learning
obróbka prekursorowego RNA (wchodzi w skład snRNA, który wybrzusza introny)
Jakie białka są wiązane w jąderku i uwalniane z jąderka?
start learning
deaminazy adeniny działające na RNA (ADAR), telomeraza, nukleostemina wiążąca białko p53 (hamuje cykl komórkowy)
Cząsteczki rozpoznające sygnał SRP
start learning
W jąderku składane z białka i RNA - ryboproteiny wiążące rybosomy z błoną RER w czasie syntezy białek hydrofilnych na eksport i transbłonowych
Centrum włókniste - FC - funkcje
start learning
w każdym jąderku jest ich 30. Mają na obwodzie 4 geny rybosomowe (rDNA), a do każdego przylega 100 cząsteczek polimerazy RNA I, która transkrybuje pre rNA i przesuwa go do DFC
gęsty składnik włóknisty - DFC - funkcje
start learning
Transkrpyt od FC jest 10 razy cięty i łączony, ulega 115 metylacjom i 95 urydyn ulega konwersji do pseudourydyn (przy użyciu 200 cząsteczek snoRNP i białek) i dalej przemieszcza produkt do GC
Składnik ziarnisty -GC - funkcje
start learning
dalsza obróbka, a w wyniku niej powstaje 18S RNA (mała podjednostka) i 5.8S i 28S RNA (razem duża podjednostka)
ciałka zwinięte - cechy charakterystyczne
start learning
1-5 w jądrze średnicy 0,1-10 mikrometrów, często zmieniają pozycję, zawierają snRNP, koilinę i czynniki powstawania snRNA; biorą pośredni udział w obróbce mRNA
Plamki jądrowe - cechy charakterystyczne (kiedyś ziarenka perichromatyny / włókienka interchromatyny)
start learning
W domenach interchromatyny, posiadają snRNP i inne czynniki obróbki mRNA (wycinanie intronów, metylacja, konwersja urydyny RNA do pseudourydyny
ciałka PML - cechy charakterystyczne
start learning
0,2-1 mikrometr średnicy, jest ich 10-30 w jądrze, posiadają białko PML. Zanikają w ostrej białaczce promielocytarnej. powiązane z miejscami transkrypcji i replikacji wirusów
Receptor RF1-2 i ERR - działanie
start learning
znajdują się w jądrze i wiążą białko PGC1alfa, wydzielane w stanach zapotrzebowania na energię, a pobudzenie go zwiększa ilość mitochondriów

You must sign in to write a comment