→ Jama Ustna → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
Ściana przewodu pokarmowego - warstwy start learning		1 wewnętrzna - błona śluzowa, 2 błona podśluzowa, 3 błona mięśniowa, 4 błona surowicza lub przydanka
jama ustna - specjalne narządy start learning		wargi, zęby, język, podniebienie i policzki
części jamy ustnej start learning		przedsionek jamy ustnej, jama ustna właściwa
nabłonek jamy ustnej start learning		wielowarstwowy płaski, czasem rogowacieje
Gdzie w jamie ustnej tworzą się skupienia tkanki limfatycznej start learning		w blaszce właściwej błony śluzowej
skupienia tkanki limfatycznej w jamie ustnej - co tworzą start learning		migdałki oraz gruczoły wargowe, policzków, podniebienne i językowe
Podział błony śluzowej jamy ustnej ze względu na budowę i funkcje: start learning		1 śluzówka wyścielając, 2 śluzówka żująca, 3 śluzówka specjalna
śluzówka wyścielająca gdzie wystepuje i jak jest zbudowana start learning		w obrębie warg, policzków, podniebienia miękkiego, dolnej powierzchni języka i dna jamy ustnej. Jest przesuwalna i wykazuje uproszczoną budowę. Stanowi 60% b.ś.j.u
śluzówka żująca gdzie wystepuje i jak jest zbudowana start learning		występuje w obrębie nie przesuwalnych struktur jamy ustnej, takich jak dziąsła i podniebienie twarde gdzie narażona jest na siły ucisku i tarcia. Stanowi 25% b.ś.j.u
śluzówka specjalna gdzie wystepuje i jak jest zbudowana start learning		pełni funkcje żującą oraz zmysłową. Tworzy błonę śluzową grzbietu języka. Stanowi 15% b.ś.j.u
Warstwy nabłonka jamy ustnej śluzówki żującej start learning		warstwa podstawna • warstwa kolczysta • warstwa ziarnista • warstwa rogowa
Warstwy nabłonka jamy ustnej (bez śluzówki żującej start learning		warstwa podstawna (rozrodcza) • warstwa kolczysta • warstwa pośrednia (brak ziarnistej) • warstwa komórek złuszczających się
Nabłonek jamy ustnej wielowarstwowy płaski budowa start learning		zbudowany z keratynocytów, komórki podstawne nabłonka stykają się z blaszką podstawną - połączone chemidesmosomami, dodatkowo komórki nienabłonkowe: melanocyty, komórki Langerhansa, limfocyty oraz komórki Merkla
Ortokeranityzacja start learning		mamy do czynienia z nabłonkiem w pełni zrogowaciałym którego komórki płaskie nie zawierają jąder.
Parakeratynizacja start learning		mamy do czynienia z nabłonkiem w którym keratynocyty zawierają obkurczone jądra o zbitej chromatynie
Warga - budowa start learning		1 zrąb warg tworzą włókna mięsni poprzecznie prążkowanych 2 czerwień wargowa jest strefą przejścia skóry warg w błonę śluzową 3 dobrze rozwinięta warstwa jasna 4 cienka warstwa zrogowaciała
Nabłonek błony śluzowej warg: cechy cz 1 start learning		1 grubszy niż w skórze 2 brodawki blaszki właściwej są rzadko ułożone i niewysokie, występują gruczoły ślinowe
Nabłonek błony śluzowej warg: cechy cz 2 start learning		3 błona podśluzowa zbudowana z tkanki łącznej wiotkiej 4 w okolicy kącików ust mogą występować pojedyncze gruczoły łojowe tak zwane plamki Fordyce’a
błona śluzowa policzków start learning		pokryta jest nabłonkiem wielowarstwowym płaskim nierogowaciejącym (dość grubym), którego komórki zawierają glikogen, ulegającym złuszczaniu a komórki przechodzą do śliny, pojawiają się brodawki blaszki właściwej
błona podśluzowa policzków start learning		małe gruczoły surowiczo śluzowe (gruczoły policzkowe) i skupienia komórek tłuszczowych
Dno jamy ustnej start learning		w obszarze dna jamy ustnej otwierają się przewody wyprowadzające ślinianki podjęzykowej (przewody Bartholina)
Podniebienie miękkie - nabłonek start learning		pokryte nabłonkiem wielowarstwowym płaskim nierogowaciejącym po stronie jamy nosowej przechodzi w nabłonek wielorzędowy migawkowy
błona śluzowa i podśluzowa podniebienia start learning		błona śluzowa zawiera skupiska tkanki limfoidalnej, tworzące migdałek podniebienny  błona podśluzowa zawiera grubą warstwę podniebiennych gruczołów ślinowych
Podniebienie twarde start learning		gruby nabłonek wielowarstwowy płaski zrogowaciały  blaszka właściwa utworzona z tkanki łącznej o zbitym włóknistym utkaniu, liczne naczynia krwionośne oraz gruczoły podniebienne
Podniebienie twarde strefy start learning		w obrębie podniebienia twardego możemy wyróżnić 4 strefy: • strefa dziąsłowa • szew podniebienny (pole środkowe) • pole tylno-boczne (strefa tłuszczowa) • strefa gruczołowa
Dziąsło podział start learning		dziąsło wolne oraz dziąsło właściwe
dziąsło wolne (brzeżne) start learning		otacza przyszyjkową część szkliwa. Brzeg dziąsła wolnego jest od powierzchni zęba rowkiem dziąsłowym, połączone z zębem za pomocą przyczepu nabłonkowego
dziąsło właściwe start learning		przylega do kości wyrostka zębodołowego, posiada przyczep łączno tkankowy utworzony przez włókna kolagenowe biegnące miedzy dziąsłem a cementem oraz dziąsłem i kością wyrostka zębodołowego
Nabłonek pokrywający dziąsło strefy start learning		1 nabłonek zewnętrzny, 2 szczelinę dziąsłową, 3 nabłonek łączący (przyczep nabłonkowy), przełęcz szyjkowa brodawki dziąsłowej
nabłonek zewnętrzny start learning		nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący, który okrywa dziąsło właściwe i brzeg dziąsła wolnego
szczelinę dziąsłową start learning		wyściela nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący
nabłonek łączący (przyczep nabłonkowy) start learning		nierogowaciejący nabłonek o szczególnych cechach
przełęcz szyjkowa brodawki dziąsłowej start learning		nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący
Nabłonek łączący – przyczep nabłonkowy szczególne cechy start learning		Dużo siateczki szorstkiej, aparatu Golgiego oraz cytoplazmy, a mniej filamentów pośrednich, przestrzeń międzykomórkowa 18% V, występują szerokie przerwy między komórkami które połączone są 4x mniej liczbą desmosomów
Błona śluzowa dziąsła start learning		nie posiada gruczołów, włókna kolagenowe 60% V, unaczynione prze odgałęzienia dziąsłowych tętnic wyrostka zębodołowego, odgałęzienia nerwów odpowiedzialnych za unerwienie przylegających okolic twarzy
mniejsza liczba desmosomów start learning		nabłonek jest łatwo przepuszczalny dla płynów, białek, ciał stałych i białych krwinek
język mięśnie start learning		podstawową masę stanowią parzyste mięśnie wewnętrzne (mięsień podłużny górny, podłuży dolny, poprzeczny, i pionowy języka).
język skład się z: start learning		trzonu mięśniowo-łącznotkankowego (przednie 2/3 długości) • nasady – (tylna 1/3 część)
język pokryty jest błoną śluzową: start learning		górna powierzchnia błony śluzowej tworzy liczne uwypuklenia nazwane brodawkami • boczna i dolna powierzchnia języka – pokryta typową błoną śluzową (nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący)
Budowa histologiczna powierzchni trzonu języka: start learning		występują uwypuklenia nazywane brodawkami językowymi nitkowatymi, grzybowatymi, liściastymi i okolonymi  powierzchnia grzbietowa trzonu języka nie ma błony podśluzowej jej miejsce zajmuje rozcięgno języka
komórki nabłonka języka wydzielają start learning		peptydowe antybiotyki nazywane defenzynami - LAP
powierzchnia grzbietowa trzonu języka nie ma błony podśluzowej jej miejsce zajmuje start learning		rozcięgno języka
Brodawki języka start learning		nitkowate • liściaste • grzybowate • okolone
Brodawki nitkowate: start learning		 wysokie do 3 mm  najliczniejsze około 90% wszystkich brodawek  układają się równolegle do bruzdy granicznej  dobrze unerwione (pełnią funkcje receptorów dotyku)  ścierają się podczas żucia  pokryte silnie zrogowaciałym nabłonkiem
Brodawki liściaste: start learning		 występują na brzegach i tylnej części trzonu języka  na bocznych ścianach brodawek nabłonek zawiera kubki smakowe  do bruzd brodawek uchodzą gruczoły surowicze
Brodawki grzybowate: start learning		występują na koniuszku i brzegach języka  dobrze unaczynione  na powierzchniach bocznych brodawek kubki smakowe
Brodawki okolone: cz 1 start learning		występują wzdłuż przedniej krawędzi bruzdy granicznej języka od 7 do 12  otoczone są wałem brodawki  występują kubki smakowe około 250 w nabłonku brodawki i wale otaczającym brodawkę
Brodawki okolone: cz 2 start learning		rowek otaczający brodawkę jest przemywany wydzieliną z gruczołów brodawek okolonych (gruczołów Ebnera)  w nabłonku brodawek występują komórki pokryte rzęskami – utrzymujące w ruchu wydzielinę gruczołów Ebnera
jest śródnabłonkowym receptorem smaku. start learning		Kubek smakowy
Kubek smakowy start learning		kubek smakowy opiera się o błonę podstawną nabłonka a na przeciwległym biegunie kontaktuje się z jamą ustna przez tzw. otwór smakowy  kubki smakowe najliczniej występują w brodawkach okolonych języka, są też w nabłonku brodawek grzybowatych i liściastych
4 typy komórek kubka smakowego start learning		dwie z nich to komórki II i III typu mają charakter komórek zmysłowych (receptorowych) które stanowią od 30% do 35% komórek kubka • pozostałe komórki typu I i IV, którym przypisuje się funkcje podporową lub rolę komórek macierzystych
Komórki ciemne I typu start learning		I)-Są najliczniejsze (ok. 60%) syntetyzują i wydzielają substancje wypełniające por (otwór) kubka smakowego
Komórki jasne II typu start learning		stanowią od 15% do 20%, bogate w euchromatynę, dobrze rozwiniętą siateczkę gładką oraz krótkie mikrokosmki.
Komórki typu III start learning		od 5% do 10%, posiadają liczne mikrotubule oraz mniejsze i większe wakuole cytoplazmatyczne
Komórki typu IV start learning		niezróżnicowane komórki podstawne (znajdują się w śród nich komórki macierzyste)
Kubki smakowe odbierają 4 podstawowe smaki: start learning		gorzki, kwaśny, słodki, słony oraz dodatkowe smaki umami (pokarm zawierający L-aminokwasy, a szczególnie L-glutaminian) i smak Ca2+.
Smak słony i kwaśny-mechanizm start learning		mechanizm odbierania polega na biernym przenikaniu przez kanały białek transbłonowych do wnętrza komórek zmysłowych Na+ i depolaryzacji błony i H+ w cytosolu otwiera białka kanałowe dla K+ i prowadzi do hiperpolaryzacji błony.
Smak słodki-mechanizm start learning		receptory typu I oddziaływują na białko G (gustducynę) powodując wzrost stężenia cyklicznego AMP lub IP3 (trójfosforan inozytolu) w konsekwencji do zwiększenia stężenia Ca2+ w cytosolu.
Smak gorzki-mechanizm start learning		receptory typu II zawierające (alfa- gustducynę) powodujące w komórce spadek stężenia cyklicznego AMP lub cyklicznego GMP co otwiera kanały na Ca2+ i jony Ca2+ otwierają białka kanałowe dla K+ prowadząc do hiperpolaryzacji błony.
Smak umami-mechanizm start learning		typu I wiążą L-aminokwasy z receptorami aktywującymi białko G powodując zmniejszenie stężenia cyklicznego AMP i otworzenie kanałów błonowych dla Ca2+
Smak Ca2+ -mechanizm start learning		Ca2+-odbierany przez receptory TIR3, które są fragmentami receptorów odbierających smak słodki.
Budowa histologiczna nasady języka: start learning		powierzchnia nasady języka pokryta nabłonkiem wielowarstwowym płaskim nierogowaciejącym  blaszka właściwa nie wytwarza brodawek  grudki limfatyczne tworzą migdałek językowy
Budowa histologiczna dolnej powierzchni języka: start learning		pokryta gładką i cienką błoną śluzową  nie zawiera brodawek i grudek chłonnych  wiotka błona podśluzowa zawiera liczne gruczoły śluzowe
narząd zębowy tworzą: start learning		ząb wraz ozębną, wyrostkiem zębodołowym i dziąsłem,
przyzębie anatomicznie i klinicznie to: start learning		ozębna, dziąsło, wyrostki zębodołowe,
przyzębie rozwojowo i fizjologicznie to start learning		ozębna, dziąsło, wyrostki zębo dołowe i cement,
u człowieka występują dwa rodzaje uzębienia: start learning		zęby mleczne w liczbie 20 • zęby stałe w liczbie 32
zęby mleczna wyrzynają się start learning		około 6 miesiąca po urodzeniu do 2 roku życia,
mleczne zostają zastąpione przez zęby stałe, kiedy start learning		między 6 a 12 rokiem życia
ząb budowa podstawowa start learning		składa się z korony zęba, szyjki zęba oraz korzenia,
w obrębie korony znajduje się start learning		komora zęba, która przechodzi w kanał korzenia zęba a ten kończy się otworem wierzchołkowym,
części twarde zęba to start learning		szkliwa, zębina, cement,
części miękkie zęba to start learning		miazga zęba,
miejsce styku szkliwa i cementu określa się mianem start learning		szyjki anatomicznej oddzielającej koronę anatomiczną od korzenia,
korona kliniczna zęba start learning		część korony wystająca ponad dziąsło,
szyjka kliniczna start learning		miejsce przylegania dziąsła do zęba.
Szkliwo start learning		– jest najtwardszą i najbardziej mineralizowaną strukturą organizmu jest pochodzenia nabłonkowego  96-99% szkliwa składa się z substancji nieorganicznych • 89% kryształy hydroksyapatytu • 4% węglan wapnia
jony fluoru start learning		mogą zastąpić jony hydroksylowe i powstaje fluoroapatyt słabiej rozpuszczalny w kwasach i zwiększający odporność szkliwa na próchnice,
macierz organiczna szkliwa zbudowana jest z: start learning		z tubularnych struktur glikoprotein, enamelina, ameloblastyna, tuftelina, amelogeniny, enzymy proteolityczne (enamelizyna, proteaza serynowa), fosfataza zasadowa i kwaśna.
enamelina start learning		białko które silnie łączy się z kryształami hydroksyapatytu opłaszcza je, przyspiesza proces krystalizacji oraz modyfikuje kształt kryształów,
ameloblastyna start learning		(tzw. białko pochewki pryzmatu) może pełnić rolę regulującą amelogenezę, ułatwia powstanie hydroksyapatytu oraz jego wzrost,
tuftelina start learning		bierze udział w początkowej fazie mineralizacji szkliwa,
amelogeniny start learning		białka wydzielane przez ameloblasty, które to białka wytwarzają podłoże ułatwiające i przyspieszające dyfuzję jonów wapniowych i fosforanowych w istocie podstawowej
Szkliwo zbudowane jest: start learning		pryzmatów zwanych słupami szkliwnymi,
ilość pryzmatów w konkretnych zębach start learning		występuje od 4-5mln pryzmatów w zębie siecznym i około 15mln w zębie trzonowym,
Budowa pryzmatów start learning		cała szerokość szkliwa,  są węższe w pobliżu linii szkliwno-zębinowej i szersze w warstwie powierzchownej,  na przekrojach poprzecznych mają kształt arkady, rybiej łuski, dziurki od klucza,  przebieg prostolinijny, falisty, spiralny
linie Retziusa start learning		skutek cyklicznego, fizjologicznego odkładania i mineralizacji szkliwa, • zewnętrznym objawem linii Retziusa na powierzchni szkliwa są frezy perikymata • w zębach mlecznych i pierwszym zębie trzonowym widoczna linia urodzeniowa (neonatalna)
na szlifie podłużnym zęba w świetle odbitym widoczne są start learning		ciemne i jasne linie Huntera-Schregera
na powierzchni szkliwa znajduje się start learning		oszkliwie – zredukowany nabłonek szkliwa, błona Nasmytha
Ameloblasty start learning		powstają z komórek wewnętrznego nabłonka narządu szkliwotwórczego pod indukcyjnym wpływem pierwotnej warstwy zębiny
postacie morfologiczne ameloblastów start learning		preameloblast, • dojrzały ameloblast (sekrecyjny), • postać przejściowa, • postać zanikająca.
Ameloblast dojrzały start learning		długie walcowate komórki,  mitochondria równomiernie rozmieszczone w cytoplaźmie, cysterny AG są wydłużone, liczne płaskie zbiorniki siateczki szorstkiej dochodzą do szczytu komórki,
wypustka Tomesa (Ameloblast dojrzały) start learning		posiada powierzchnię formującą i tzw. powierzchnie boczną. stożkowata wypustka cytoplazmatyczna (wypustka Tomesa) położona pod kątem zawiera liczne ziarnistości,
Amelogeneza start learning		powstają ameloblasty z komórek wewnętrznego nabłonka aparatu szkliwotwórczego, 1 ameloblast wytwarza 1 pryzmat szkliwa, istnieją również sugestie, że w formowaniu 1 pryzmatu biorą udział 4 komórki szkliwotwórcze,
amalogeneza fazy start learning		wyróżnia się fazę wydzielniczą, fazę resorpcji i fazę dojrzewania.
Zaburzenia w procesie formowania i mineralizacji szkliwa występują w postaci: start learning		blaszek szkliwa, pęczki szkliwa kolby lub wrzeciona szkliwne
Zębina start learning		pod względem budowy chemicznej i właściwości fizycznych zbliżona jest do kości, zbudowana jest w 70% części wagowych ze związków nieorganicznych, 20% ze związków organicznych, 10% stanowi woda.
Substancje nieorganiczne zebiny start learning		fosforan wapniowy w postaci hydroksyapatytu,  węglan wapnia,  jony magnezu, potasu, sodu, fluoru, żelaza, ołowiu, cynku,
Substancje organiczne zebiny start learning		90-92% kolagen typu I,  fosfoproteiny: zębinowa fosfoproteina, zębinowa sialoproteina, białko macierzy zębiny,  glikoproteiny: osteonektyna, osteopontyna, czynniki wzrostu białka surowicy krwi,  proteoglikany,
Odontoblasty – komórki zębinotwórcze start learning		długa wypustka cytoplazmatyczna (włókno Tomesa), siateczka śródplazmatyczna ziarnista w pobliżu jądra i szczytowej części komórki, aparat Golgiego w środku w wypustce cytoplazmatycznej liczne pęcherzyki, ziarna wydzielnicze, mikrotubule i mikrofilamenty,
Postacie zębiny: start learning		zębina pierwotna – wytwarzana podczas wzrostu zęba, • zębina płaszczowa • zębina kulista • zębina okołomiazgowa  zębina wtórna fizjologiczna – powstaje od momentu osiągnięcia przez ząb wysokości zwarcia zębina trzeciorzędowa
Cement zęba start learning		należy do zmineralizowanych tkanek zęba pokrywa on warstwę zębiny w obrębia korzenia zęba.
Wyróżnić można dwa podstawowe typy cementu: start learning		•Bezkomórkowy odkładany jest przed wyrżnięciem zęba,•Komórkowy od 1/3 wysokości korzenia pokrywa cement bezkomórkowy, powstaje w okresie wyrzynania zęba, zawiera nieregularnie rozmieszczone komórki cementocyty,
Miazga zęba start learning		wypełnia komorę oraz kanał korzenia i przez otwór wierzchołkowy łączy się z tkankami ozębnej.
Ozębna start learning		wypełnia przestrzeń między korzeniem zęba a kością wyrostka zębodołowego i umocowuje ząb w zębodole.
ozębną składa się z (tk łączna) start learning		tkanki łącznej włóknistej zbitej o układzie regularnym, buduje więzadła cementowo – zębodołowe i cementowo – dziąsłowej • tkanka łączna wiotka bogatokomórkowa wypełnia przestrzenie między pęczkami włókien
komórki ozębnej start learning		osteoblasty, osteoklasty, cementoblasty, fibroblasty, niezróżnicowane komórki mezenchymatyczne, makrofagi, komórki tuczne,
komórki ozębnej opcjonalne start learning		mogą wystąpić komórki nabłonkowe (tzw. wysepki Malasseza), które są pozostałością pochewki narządu szkliwotwórczego (Hertwiga-Bruna) tworząc perły szkliwne, lub powstawanie torbieli i guzów.
Ząb umocowany jest w zębodole dzięki grubym pęczkom włókien kolagenowych będących zasadniczym składnikiem aparatu więzadłowego wymień wiezadła start learning		Włókna poziome, Więzadło skośne, Więzadło wierzchołkowe, Więzadłom promieniste
Wyrostki zębodołowe start learning		pokryte z zewnątrz cienką warstwą kości zbitej o budowie blaszkowatej, która pokrywa kość gąbczastą zawierającą szpik,  pęczki włókien ozębnej wnikają do kości zębodołu,
Erupcja start learning		wyrzynanie się zębów to proces w którym rozwijające się zęby przechodzą przez tkanki szczęk i przez pokrywający je nabłonek do jamy ustnej, osiągając kontakt z antagonistami w przeciwległym łuku i podejmują funkcję w procesie żucia.
Erupcja fazy 1 start learning		Faza przederupcyjna – wszelkie ruchy zalążków zębów mlecznych jak i stałych od czasu inicjacji ich rozwoju do chwili formowania się koron.
Erupcja fazy 2 start learning		Faza przedfunkcyjna – zaliczamy do niej: • tworzenie korzeni • ruchy zawiązków • penetracja szczytu korony • ruchy wewnątrz ustne wyrzynających się zębów do chwili osiągnięcia kontaktu z antagonistą
Erupcja fazy 3 start learning		Funkcyjna faza erupcji – ostateczna faza erupcji, rozpoczyna się po podjęciu przez zęby czynności i trwa tak długo aż zęby utrzymuja się w jamie ustnej
Dewitalizacja start learning		uśmiercenie i mumifikacja miazgi zęba stosowana w niektórych stanach zapalnych miazgi.
Próchnica zębów czynniki start learning		Podatność zęba 2) Czas działania czynnika patogennego 3) Obecność bakterii 4) Węglowodanów ulegających fermentacji
Ślina objętość na dobę start learning		ok. 750 do 1000ml. sterowane AUN
Lizozym start learning		enzym rozkłada wiązania 1,4-glikozydowe ścian bakteryjnych, co prowadzi do trawienia ściany komórek bakterii gram dodatnich i ułatwia ich zniszczenie.
Peroksydaza start learning		enzym, hamuje wzrost wielu mikroorganizmów między innymi paciorkowców, pałeczek kwasu mlekowego i grzybów.
Laktoferyna start learning		glikoproteina, wiąże jony żelaza niezbędne do wzrostu niektórych bakterii gram ujemnych oraz grzyba Candida albicans, dzięki czemu hamowany jest wzrost tych drobno ustrojów.
Histatyny start learning		peptydy bogate w histydynę która hamuje rozwój grzyba Candida albicans.
Defensyny start learning		małe kationowe peptydy skierowane przeciwko bakterią gram dodatnich i gram ujemnych, grzybom i pewnym wirusom, wytwarzane przez komórki nabłonka jamy ustnej i granulocyty obojętno chłonne.
Sekrecyjna IgA start learning		Immunoglobulina A powstająca w śliniankach charakteryzuje się obecnością tak zwanej komponenty wydzielniczej która ochrania to przeciwciało przed zniszczeniem przez enzymy bakteryjne w świetle jamy ustnej.

Jama ustna

You must sign in to write a comment

More