Wszystkie paremie łac - pol

 0    111 flashcards    nev
print play test yourself
 
Question Answer
Non ex regula ius sumatur, sed ex iure quod est regula fiat
start learning
Reguły nie tworzą prawa, lecz się z niego wywodzą
Non est regula quin fallit
start learning
Nie ma reguły, która nie potrafi wprowadzić w błąd
Omnis definitio in iure civili periculosa est: parum est enim, ut non subverti potest
start learning
Wszelka definicja w prawie prywatnym [cywilnym] jest niebezpieczna, ponieważ rzadko się zdarza, by nie można było jej obalić
Ius est ars boni et aequi
start learning
Prawo jest sztuką tego, co dobre i słuszne
Ius est facultas agendi
start learning
Prawo to możliwość działania
Ius civile vigilantibus scriptum est
start learning
Prawo prywatne jest napisane dla osób starannych
Ius ex facto oritur
start learning
Prawo powstaje ze stanu faktycznego
Ius privatum sub tutela iuris publici latet
start learning
Prawo prywatne jest pod opieką prawa publicznego
Ius naturae est immutabile
start learning
Prawo natury jest niezmienne
Lex semper dabit remedium
start learning
Ustawa zawsze da środek zaradczy
Lex semper loquitur
start learning
Ustawa zawsze mówi
Lex spectat naturae ordinem
start learning
Ustawa uwzględnia porządek natury
Lex uno ore omnes alloquitur
start learning
Ustawa przemawia jednym głosem do wszystkich
Lex est quod populus iubet atque consituit. Plebiscitum est, quod plebs iubet atque constituit
start learning
Ustawą jest to, co lud nakazuje i ustanawia. Uchwałą zgromadzenia plebejskiego jest to, co plebs nakazuje i postanawia
Summum ius, summa iniuria
start learning
Najściślejsze prawo to najwyższe bezprawie
Dura lex sed lex
start learning
Twarde prawo, ale prawo
Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi
start learning
Sprawiedliwość jest stałą i niezmienną wolą przyznawania tego, co się komu należy
Lex retro non agit
start learning
Ustawa [prawo] nie działa wstecz
Lex severior poenans retro non agit
start learning
Surowsza ustawa karna nie działa wstecz
Lex in praeteriutum indulgat, in futurum vetat
start learning
Ustawa co do przeszłości wybacza, na przyszłość zakazuje
Cum lex in praeteritum quid indulgat, in futurum vetat
start learning
Jeżeli ustawa pobłaża czemuś w przeszłości, na przyszłość zakazuje
Lex prospicit non respicit
start learning
Ustawa patrzy do przodu, nie wstecz
Lex mitior, lex benignior retro agere potest
start learning
Ustawa karna łagodniejsza może działać wstecz
Aequitas non facit ius, sed iuri auxiliatur
start learning
Słuszność nie stanowi prawa, lecz prawo wspomaga
Ius respicit aequitatem
start learning
Prawo ma na względzie słuszność
Aequitas sequitur legem
start learning
Słuszność podąża za ustawą
In omnibus quidem, maxime tamen in iure, aequitas spectanda est
start learning
We wszystkim wprawdzie, szczególnie zaś w prawie, należy mieć na względzie słuszność
Hominum causa omne ius constitutum sit
start learning
Wszelkie prawo powinno być stanowione ze względu na człowieka
Ubi ius, ibi remedium
start learning
Gdzie prawo, tam i środek do jego realizacji
Ubi remedium, ibi ius
start learning
Gdzie środek do realizacji, tam uprawnienie
De maiore et minore non variant iura
start learning
Prawa nie zmieniają się w zależności od większego lub mniejszego znaczenia osoby
Questio fit de legibus non de personie
start learning
Rzecz w tym, jakie są prawa, a nie jakie osoby
Inde datae leges, ne fortior omnia posset
start learning
Prawa dane są po to, aby silniejszy nie mógł wszystkiego
In iudiciis non est acceptio personarum
start learning
W sądach nie należy mieć względu na osoby
Lex non obligat nisi promulgata
start learning
Ustawa nie obowiązuje, jeżeli nie jest ogłoszona
Ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio
start learning
W takich samych okolicznościach należy stosować takie samo rozwiązanie prawne
Cuius est condere, eius set abrogare
start learning
Kto może stanowić [prawo], ten może [je] uchylić
Eius est tollere legem, cuius est condere
start learning
Ten może znieść ustawę, kto może ją ustanowić
Lex lege tollitur
start learning
Ustawa znosi ustawę
Abrogata lege abrogante non reviviscit lex abrogata
start learning
Uchylenie ustawy uchylającej ustawę nie przywraca mocy obowiązującej uchylonej ustawy
Cessante ratione legis, cessat ipsa lex
start learning
Gdy ustaje przyczyna wydania ustawy, traci moc i sama ustawa
Ad ea, quae frequentius accidunt, iura adaptantur
start learning
Prawa dostosowuje się do tych przypadków, które zdarzają się często
De minimis non curat lex
start learning
Ustawy nie troszczą się o drobiazgi
In legibus magis simplicitas quam difficultas placet
start learning
W ustawach lepsza jest prostota niż zawiłość
Legem brevem esse oportet
start learning
Ustawa powinna być zwięzła
Leges ad omnibus intellegi debent
start learning
Ustawy powinny być zrozumiałe dla wszystkich
Iura non in singulas personas, sed generaliter constituuntur
start learning
Prawa są stanowione nie ze względu na konkretne osoby, lecz dla wszystkich
Applicatio est vita regulae
start learning
Stosowanie [prawa] jest życiem normy prawnej
De similibus idem est iudicium
start learning
W podobnych sprawach powinno zapadać podobne rozstrzygnięcie
Iudex est lex loquens
start learning
Sędzia jest mówiącą ustawą
Consuetudo certa esse debet
start learning
Zwyczaj powinien być trwały
Inveterata consuetudo pro lege servatur
start learning
Utrwalony zwyczaj stosuje się jak prawo
Consuetudo est optima legum interpres
start learning
Zwyczaj jest najlepszą wykładnią ustawy
Consuetudinis ususque longaevi non vilis auctoritas est, verum non usque adeo sui valitura momento, ut aut rationem vincat aut legem
start learning
Powaga zwyczaju i długotrwałej praktyki nie jest mała, jednak nie aż tak duża, by mogła uchylić rozsądek lub ustawę
Ex non scripts ius venit, quod usus comprobavit. Nam diuturni mores consensu utentium comprobati legem imitantur
start learning
Prawem niepisanym jest to, które zostało potwierdzone przez stosowanie. Albowiem długotrwałe zwyczaje, potwierdzone przez zgodę stosujących je, przybierają postać prawa
Inveterata consuetudo pro lege non immerito custoditur, et hoc est ius, quod dicitur moribus constitutum
start learning
Słusznie przestrzega się od dawna istniejącego zwyczaju na równi z ustawą, jest to właśnie prawo, o którym się mówi, że powstało ze zwyczaju
Clara non sunt interpretanda
start learning
Jasne wyrażenia nie wymagają interpretacji
Apices iuris non sunt iura
start learning
Sztuczki prawne nie stanowią prawa
A verbis legis non est recedendum
start learning
Należy trzymać się słów ustawy
Benigius leges interpretandae sunt, quo voluntas earum
start learning
Ustawy są wtedy właściwiej interpretowane, gdy zachowuje się ich ducha
Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem
start learning
Znać ustawy to nie przyswoić sobie ich słowa, ale znać ich treść i moc działania
Eius est interpretari leges, cuius est condere
start learning
Do interpretacji prawa upoważniony jest ten, kto je stanowi
Exceptio est strictissimae interpretationis
start learning
Wyjątek powinien być interpretowany ściśle
Exclusa censentur omnia, quae lex enumerando non inclusit
start learning
Należy uznać za wyłączne to wszystko, czego ustawa wyliczając, nie włączyła
Expressio specialis omnem impedit extensionem
start learning
Dokładne wyrażenia wykluczają wykładnię rozszerzającą
Fictio non operatur ultra casum fictium
start learning
Fikcja nie wywiera skutków prawnych poza przypadkiem, dla którego została ustanowiona
Incivile est nosi tota lege perspecta una aliqua particula eius proposita iudicare vel respondere
start learning
Nieprawidłowe jest wydawanie wyroku lub opinii prawnej bez uwzględnienia całości ustawy, na podstawie jednego jej fragmentu
Minime sunt mutanta, quae interpretationem certam sempre habuerunt
start learning
Jak najmniej należy zmieniać to, co zawsze miało jednoznaczną interpretację
Verba cum effectu accipienda
start learning
Słowa należy rozumieć zgodnie z ich znaczeniem
Lex posteriori derogat legi priori
start learning
Ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą
Lex specialis derogat legi generali
start learning
Ustawa szczegółowa uchyla ustawę ogólną
Lex superior derogat legi inferiori
start learning
Ustawa wyższa uchyla ustawę niższą
Lex posteriori generalis non derogat legi priori specialis
start learning
Ustawa późniejsza ogólna nie uchyla ustawy wcześniejszej szczegółowej
Ab initio nullum semper nullum
start learning
To co od początku jest nieważne, jest zawsze nieważne
Acta publica probant se ipsa
start learning
Dokumenty urzędowe świadczą same za siebie
Ius publicum privatorum pactis mutari non potest
start learning
Prawo publiczne nie może być zmieniane umowami [osób] prywatnych
Male enim nostro iure uti non debemus
start learning
Nie powinniśmy bowiem źle korzystać z naszego prawa
Non omne quod licet honestum est
start learning
Nie wszystko, co dozwolone, jest uczciwe
Nemo de domo sua extrahi debet
start learning
Nikogo z własnego domu nie można zabierać siłą
Plus valet quo actum quam quod simulatum
start learning
Większe znaczenie ma czynność dokonana faktycznie niż symulowana
Factum executoris factum partis
start learning
Czynność przedstawiciela jest czynnością strony
In conventionibus contrahentium voluntas potius quam verba spectanda sunt
start learning
Przy zawieraniu umów uwzględnia się bardziej wolę stron niż ich słowa
Obligatio est iuris vinculum quo necessitate adstringimur alicuius solvendae rei secundum nostrae civitatis iura
start learning
Zobowiązanie jest węzłem prawnym, który zmusza nas do świadczenia pewnej rzeczy według praw naszego państwa
Obligationum substantia non in eo consistit, ut aliquod corpus nostrum aut servitutem nostram faciat, sed ut alium nobis obstringat ad dandum aliquid vel faciendum vel praestandum
start learning
Istota zobowiązania polega na tym, aby jakąś rzecz lub służebność uczynić naszą, lecz aby zmusić kogoś do dania nam czegoś albo do czynienia, albo do świadczenia [innego rodzaju]
Contractus ab initio voluntatis est, ex post facto necessitatis
start learning
Zawarcie kontraktu jest dobrowolne, ale wykonanie przymusowe
Pacta sunt servanda
start learning
Umów należy dotrzymywać
Pacta standum est
start learning
Umów należy dotrzymywać
Pacta dant legem contractui
start learning
Ustalenia nadają umowie moc ustawy
Pactum est duorum consensus atque conventio
start learning
Umowa to zejście się porozumień dwóch stron
Rei appellatio est causa et iura continentur
start learning
Nazwą „rzecz” objęte są zarówno stosunki prawne jak i prawa
Proprietatis dominus plenam in re potestatem habet
start learning
Właściciel ma pełną władzę nad rzeczą
Res perit suo domino
start learning
Rzecz przypada samemu właścicielowi
Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse haberet
start learning
Nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw niż sam posiada
Numquam nuda traditio transfert dominium
start learning
Samo wydanie rzeczy nie przenosi własności
Traditionibus et usucapionibus dominia rerum, non nudis pactis transferuntur
start learning
Własność rzeczy przenosi się przez wręczenia i zasiedzenia, a nie przez gołe umowy
Suae rei empatio non valet
start learning
Kupno rzeczy własnej nie ma prawnego znaczenia
Vim vi repellere licet
start learning
Siłę wolno odeprzeć siłą
Separata esse debet possessio a proprietate
start learning
Powinno oddzielać się posiadanie od własności
Possessio non est iuris, sed facti
start learning
Posiadanie nie jest prawem, lecz stanem faktycznym
Nemo sibi ipse causa possessionis mutare potest
start learning
Nikt nie może sam sobie zmienić podstawy posiadania
Possessionem adquirimus et animo et corpore
start learning
Posiadanie nabywamy przez fizyczne objęcie rzeczy i zamiar zatrzymania jej dla siebie
Rei commodatae et possessionem et proprietatem retinemus
start learning
Na użyczonej rzeczy zatrzymujemy posiadanie i własność
Nam hoc natura aequum est neminem cum alterius detrimento fieri locupletiorem
start learning
Słuszne jest, aby nikt nie wzbogacał się z cudzej straty
Nam videri me dolum malum facere, qui ex aliena iactura lucrum quaeram
start learning
Uważam za działającego podstępnie [bezprawnie] tego, kto czerpie korzyść ze szkody drugiego
Dolum malum facit qui ex aliena iactura lucrum quaerit
start learning
Działa podstępnie, kto próbuje osiągnąć zysk z cudzego niepowodzenia
Hereditas nihil aliud est, quam successio in uniwersum ius, quod defunctus habuerit
start learning
Dziedziczenie jest wejściem w ogół praw zmarłego
Pactum de successione futura est illicitum
start learning
Umowa o dziedziczenie przyszłe jest zabroniona
Nemo plus commodo heredi suo relinquit, quam ipse habuit
start learning
Nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw niż sam ma
Hereditatis appellatio sine dubio continet etiam damno sam hereditatem
start learning
Określenie „spadek” obejmuje niewątpliwie także spadek nadmiernie zadłużony
Crimina morte extinguuntur
start learning
Przestępstwa wygasają na skutek śmierci sprawcy
Fructus omnes augent hereditatem
start learning
Wszystkie pożytki powiększają spadek

You must sign in to write a comment