Słowniczek 1

 0    40 flashcards    adaj5
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
Alegoria
start learning
Element świata przedstawionego utworu, np. motyw lub postać, mający poza dosłownym znaczeniem ściśle określony sens przenośny (jest jednoznaczna)
anafora
start learning
Powtórzenie tych samych słów na początku kolejnych wersów lub zdań
ŻEM często dumał [...], ŻEM prawie nie znał [...], ŻEM był [...]
*uwydatnia znaczenie powtarzanych słów
Antonim
start learning
każdy z pary wyrazów o przeciwstawnym znaczeniu
Apostrofa
start learning
Uroczysty, bezpośredni zwrot do adresata, najczęściej fikcyjnego np. do osoby zmarłej, bóstwa, abstrakcyjnego pojęcia lub zjawiska
Epika
start learning
jeden z trzech podstawowych rodzajów literackich, obejmujący utwory, w których świat przedstawiony ma charakter fabularny, podmiot literacki występuje jako narrator i podstawową formę wypowiedzi stanowi narracja
Epitet
start learning
określenie rzeczownika wyrażone przymiotnikiem, imiesłowem lub rzeczownikiem
Hiperbola
start learning
Środek stylistyczny polegający na ukazaniu opisywanego zjawiska w sposób przesadny, wyolbrzymiony. Stosowanie hiperboli wskazuje na silne emocje mówiącego i ma wywołać podobną reakcję u odbiorcy
Liryka
start learning
Jeden z trzech rodzajów literackich, pisany wierszem, mówi o odczuciach i przeżyciach podmiotu lirycznego. Jego myśli uczucia – przekazywanie w formie monologu – stanowią centralny element dzieła.
Odmianami liryki są: liryka bezpośrednia i liryka pośrednia
Liryka bezpośrednia
start learning
rodzaj liryki, w której osoba mówiąca występuje w pierwszej osobie liczby pojedynczej i wyraża swoje uczucia, przeżycia oraz myśli
Liryka pośrednia
start learning
Rodzaj liryki, W której podmiot liryczny nie wyznaje swoich uczuć wprost, lecz poprzez sytuację, zdarzenia czy ich opisy
Metafora (przenośnia)
start learning
nietypowe zestawienie wyrazów, w którym zyskują one nowe, niedosłowne znaczenie
Onomatopeja
start learning
Wyraz naśladujący swoim brzmieniem różne dźwięki naturalne
szumiący, szeleścił
*buduje nastrój wiersza
Paradoks
start learning
Rozumowanie, którego wniosek jest zaskakująco sprzeczny z oczekiwanym
Peryfraza (omówienie)
start learning
zastąpienie nazwy określonego zjawiska przez jego opis. Wzbogaca i rozwija temat, ozdabia styl, zastępuje wyrażenia pospolite
porównanie
start learning
zestawienie jednego zjawiska z innym, pod pewnym względem podobnym za pomocą spójników: jak (jako), jakby, niby
porównanie homeryckie
start learning
Obszerne porównanie, w którym człon porównujący jest rozbudowany do samodzielnego obrazu
Puenta (Pointa)
start learning
Krótkie i dowcipne podsumowanie wypowiedzi lub utworu literackiego
Symbol
start learning
znak, który poza znaczeniem dosłownym wyraża głębokie treści (jest wieloznaczny)
*buduje nastrój tajemniczości; *zwiększa wieloznaczność tekstu;
OGIEŃ może symbolizować niebezpieczeństwo, zagrożenie, ciepło rodzinne, miłość, namiętność
Synonim
start learning
Wyraz o takim samym lub bardzo podobnym znaczeniu
sytuacja liryczna
start learning
sytuacja, która określa sposób mówienia podmiotu w utworze
Środki stylistyczne
start learning
słowa i wyrażenia mające na celu wywołanie u czytelnika określonych emocji i pobudzenie jego wyobraźni
animizacja (ożywienie)
start learning
przypisanie przedmiotom, pojęciom lub zjawiskom cech istot żywych
personifikacja (uosobienie)
start learning
nadawanie przedmiotom, pojęciom, roślinom lub zwierzętom cech ludzkich
Zdrobnienie
start learning
wyraz pomniejszający wielkość lub znaczenie wyrazu pierwotnego
Zgrubienie
start learning
wyraz wyolbrzymiający i wzmacniający znaczenie wyrazu pierwotnego
Eufemizm
start learning
wyraz lub sformułowanie użyte zamiast słów niegrzecznych, dosadnych, niestosownych
neologizm
start learning
nowy wyraz, który do tej pory nie istniał w języku, utworzony zgodnie z regułami słowotwórstwa
Archaizm
start learning
Wyraz przestarzały, który wyszedł już z użycia
inwokacja
start learning
rozbudowana apostrofa na początku utworu, w której autor zwraca się do muzy, bóstwa z próśbą o natchnienie
pytanie retoryczne
start learning
pytanie, na które nie oczekuję się odpowiedzi
powtórzenie
start learning
powtórzenie tych samych słów w całym utworze lub jego fragmencie
„Ciemno WSZĘDZIE, Głucho WSZĘDZIE, CO TO BĘDZIE, CO TO BĘDZIE”
*podkreśla znaczenie powtarzanych słów; *uwydatnia rytmiczniść wypowiedzi
Epifora
start learning
Powtórzenie tych samych słów na końcu kolejnych wersów lub zdań
Wykrzyknienie
start learning
Wykrzyknikowe zdanie lub równoważnik zdania
Hej! Gerwazy! Daj gwintówkę! Niechaj strące te makówkę!
*ujawnia silne emocje osoby mówiącej
rym
start learning
powtórzenie jednakowych lub podobnych zakończeń wyrazów
fal-dal; wiatr-Tatr
*nadaje wypowiedzi rytmiczny charakter
rytm
start learning
powtarzalność tych samych elementów w utworze
Wsi spokojna, wsi wesoła, Który głos twej chwale zdoła?
*ożywia utwór lub go spowalnia
tytuł
start learning
słowo lub sformułowanie będące nazwą dzieła; zwykle sygnalizuje temat utworu, wyraża jego ogólny sens lub wskazuje jeden z elementów świata przedstawionego (np. bohaterów, czas lub miejsce akcji)
podtytuł
start learning
tekst podany tuż po tytule; uzupełnia tytuł o dodatkowe informacje związane z treścią dzieła
motto
start learning
cytat (z innego utworu) umieszczony na początku dzieła; pomaga zrozumieć treść utworu; podkreśla jego główną myśl, sygnalizuje przesłanie
dedykacja
start learning
krótki, osobisty tekst poprzedzający utwór; informuje, komu autor poświęca swoje dzieło
punkt kulminacyjny
start learning
w utworze literackim to moment, w którym zbiegają się wątki utworu i akcja osiąga najwyższe napięcie. Chwila ta zazwyczaj poprzedza rozwiązanie akcji.

You must sign in to write a comment