Question  |
Answer |
Ze względu na funkcje spełniane przez wypowiedzi dzielimy je na: start learning
|
|
|
|
|
Wypowiedzi pełniące funkcję opisową to takie które: start learning
|
|
mówią że "tak a tak jest" bądź "tak a tak nie jest"
|
|
|
Wśród wypowiedzi pozaopisowych wyróżnia się start learning
|
|
wypowiedzi dyrektywalne i wypowiedzi wyrażające oceny
|
|
|
Wypowiedzi dyrektywalne pełnią funkcję: start learning
|
|
sugestywną (mają wpływ na zachowanai osób do których są skierowane)
|
|
|
Dyrektywa celowościowa to wyrażenie, które głosi... start learning
|
|
co należy uczynić, aby osiągnąć zamierzony rezultat (np "Aby wyłączyć światło, naciśnij włącznik")
|
|
|
Czynność konwencjonalna to... start learning
|
|
czynność psychofizyczna albo czynność konwencjonalna niższego stopnia, której reguły sensu każą przypisywać określony sens kulturowy (reguły sensu wskazują kto i w jaki sposób może dokonać ważnej czynności konwencjonalnej)
|
|
|
Szczególną pozycję wśród wypowiedzi dyrektywalnych pełnią... start learning
|
|
|
|
|
|
start learning
|
|
wypowiedź, która określonym podmiotom, jako jej adresatom, nakazuje albo zakazuje aby w określonych okolicznościach postępowały w określony sposób.
|
|
|
Każda norma postępowania zawiera... start learning
|
|
a) określenie adresata b) określenie okoliczności c) określenie postępowania wyznaczonego adresatowi (nakaz albo zakaz zachowania się)
|
|
|
|
start learning
|
|
ktoś komu norma nakazuje albo zakazuje określonego postępowania
|
|
|
Norma, która wskazuje adresata imiennie, nazwą indywidualną, to... start learning
|
|
|
|
|
Norma generalna to norma, która wskazuje adresata na podstawie... start learning
|
|
na podstawie cech, które posiada. Jest wtedy wskazany nazwą rodzajową, generalną
|
|
|
Ilu adresatów może mieć norma generalna? start learning
|
|
Może mieć zarówno wielu adresatów (np. wszyscy studenci UAM) jak i tylko jednego adresata (np. najstarszy poseł na sejm III kadencji)
|
|
|
Okoliczności w których należy zrealizować dane postępowanie, mogą być wskazane... start learning
|
|
indywidualnie (np. zapłacić kwotę 20 zł dnia xxx) albo generalnie (np. w razie wystąpienia pandemii, zrobić xxx)
|
|
|
Ze względu na powtarzalność czynu, normy dzielimy na... start learning
|
|
|
|
|
|
start learning
|
|
norma wyznaczona do spełnienia czynu, który jest niepowtarzalny.
|
|
|
|
start learning
|
|
norma wyznaczająca zachowanie powtarzalne, powtarzające się
|
|
|
|
start learning
|
|
osoba (albo zorganizowana grupa osób) która ustanawia normę.
|
|
|
Ze względu na to, dla kogo normodawca ustanawia normę, normy dzieli się na... start learning
|
|
autonomiczne i heteronomiczne
|
|
|
Norma autonomiczna to norma wyznaczona dla (kogo)... start learning
|
|
normodawcy, samego siebie
|
|
|
Norma heteronomiczna to norma wyznaczona dla (kogo)... start learning
|
|
dla innych podmiotów, nie dla siebie
|
|
|
Mówimy, że NORMA ZNAJDUJE ZASTOSOWANIE jeśli... start learning
|
|
jeśli powstanie zespół okoliczności wskazanych w czasie, w których adresat normy ma postąpić w sposób w tej normie wyznaczony
|
|
|
Zakres zastosowania normy to... start learning
|
|
klasa takich możliwych przyszłych sytuacji, w których norma znajduje zastosowanie
|
|
|
ZAKRES NORMOWANIA danej normy to... start learning
|
|
klasa przyszłych zachowań adresata normy, które norma wyznacza mu do spełnienia
|
|
|
Adresat normy REALIZUJE JĄ, wtedy gdy... start learning
|
|
adresat zachowuje się w sposób wyznaczony przez tę normę
|
|
|
Adresat PRZEKRACZA (narusza) normę, wtedy gdy... start learning
|
|
zachowuje się w sposób niezgodny z normą
|
|
|
Norma ma postać kategoryczną, jeżeli... start learning
|
|
jeżeli jest zbudowana wg. schematu "Każdy, kto jest A i ma cechy C, w okolicznościach W, powinien czynić Z"
|
|
|
Czy normy postępowania mają wartość logiczną? start learning
|
|
Nie, nie mają. Nie są ani prawdziwe, ani fałszywe. Mogą natomiast obowiązywać, albo nie obowiązywać.
|
|
|
Norma ma charakter obowiązujący, jeżeli... start learning
|
|
... jeżeli potrafimy podać dostatecznie ważne racje, które uzasadniają, że należy postępować w sposób wskazany przez normę.
|
|
|
Typy uzasadnienia obowiązywania norm postępowania to: start learning
|
|
uzasadnienia tetyczne i aksjologiczne
|
|
|
Norma obowiązuje ze względu na UZASADNIENIE TETYCZNE, jeżeli... start learning
|
|
jeżeli taką normę ustanowił/uznał ktoś, komu należy dawać posłuch, ze względu na jego szczególną pozycję społeczną.
|
|
|
Norma obowiązuje ze względu na UZASADNIENIE AKSJOLOGICZNE, jeżeli... start learning
|
|
jeżeli argumentem przemawiającym za jej realizowaniem, jest to że czyny nakazane przez tę normę do spełnienia są dobre, godne aprobaty, a czyny zakazane są złe, godne dezaprobaty
|
|
|
Uzasadnienia aksjologicznego obowiązywania normy to... start learning
|
|
uzasadnienia autonomiczne i heteronomiczne
|
|
|
UZASADNIENIE AUTONOMICZNE aksjologicznego obowiązywania normy, odwołuje się do... start learning
|
|
do ocen własnych tej osoby, która daną normę uznaje za obowiązującą
|
|
|
UZASADNIENIE HETERONOMICZNE aksjologicznego obowiązywania normy, odwołuje się do... start learning
|
|
do ocen innych podmiotów, do ocen jakiegoś autorytetu
|
|
|
Obowiązywanie normy w SENSIE BEHAWIORALNYM, jest wtedy, gdy... start learning
|
|
gdy jej adresaci zachowują się zgodnie z tą normą, lub jest dostatecznie prawdopodobne, że za niezrealizowanie tej normy spotka ich jakaś dolegliwość (sankcja)
|
|
|
|
start learning
|
|
która została uzasadniona albo uznana przez upoważniony organ państwa
|
|
|
|
start learning
|
|
generalne (podmiotom ze względu na cechy) i abstrakcyjne (powtarzalne)
|
|
|
Normy postępowania można podzielić na... start learning
|
|
a) normy niedoskonałe (leges imperfectae) b) normy sankcjonowane i sankcjonujące (sprzężone)
|
|
|
Norma niedoskonała (lex imperfecta) to... start learning
|
|
norma, która jakiemuś adresatowi w jakiś okolicznościach wyznacza obowiązek określonego postępowania, ale za jego niezrealizowanie nie przewiduje żadnych sankcji
|
|
|
Norma sankcjonowana to... start learning
|
|
norma postępowania, wyznaczająca określonemu podmiotowi, w określonych okolicznościach, jakieś zachowanie (sprzężona z normą sankcjonującą)
|
|
|
Norma sankcjonująca to... start learning
|
|
norma, która określonym adresatom nakazuje wymierzać sankcje za niezrealizowanie nakazów wyznaczonych przez normę sankcjonowaną
|
|
|
