polski średniowiecze 💀

 0    44 flashcards    piguniak17
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
uniwersalizm co to
start learning
jednolitość całej europy, główny język łacinka, podobne szkolnictwo, sztuka, ustrój feudalny
teocentryzm
start learning
bóg w centrum świata, bóg najważniejszy, wszystko do niego nawiązuje
literatura parenetyczna
start learning
utwory propagujące wzorce postępowania, życia
franciszkanizm
start learning
nurt religijno-światopoglądowy oraz prąd literacki, uwielbienia świata, życia, miłości do wszystkiego co stworzył Bóg
Deesis
start learning
przedstawianie w utworach literackich i dziełach sztuki trzech postaci: Jezusa Chrystusa, Maryi oraz Jana Chrzciciela
stabat mater
start learning
motyw ukazujący cierpienie Matki Bożej związanej ze śmiercią Jezusa
hagiografia
start learning
dział piśmiennictwa opisujący żywoty świętych, legendy z nimi związane, najważniejsze wydarzenia z życia, stworzyły wzór ascety
plankt
start learning
utwór, w którym wyraża się żal po bliskiej, zmarłej osobie i wzywa do współuczestnictwa w cierpieniu.
scholastyka
start learning
nauka zajmująca wyjaśnianiem kwestii dotyczących wiary
chanson de geste
start learning
"pieśni o czynie", francuskie poematy epicki opisujące czyny historyczne i legendarne rycerzy
danse macabre
start learning
"taniec śmierci", motyw w literaturze przedstawiający personifikację śmierci tańczącą z ludźmi różnego wieku, z różnych warstw społecznych, znaczeniem alegorycznym było, ze smierc zabierze kazdego niezaleznie od
memento mori
start learning
"pamiętaj, że umrzesz", przypomnienie o śmierci, której nie można uniknąć, trzeba korzystać z życia póki można, klepsydra
groteska
start learning
połączenie dwóch pierwiastków przeciwstawnych np. tragizm i komizm
legenda
start learning
gatunek epicki, opowieść o świętym lub postaci historycznej zawierająca elementy prawdziwe i fantastyczne
romans rycerski
start learning
przygody i miłosne przeżycia rycerzy
kronika
start learning
gatunek prozy historiograficznej, ukazujący minione lub współczesne dzieje, przedstawiane w porządku chronologicznym
panegiryk
start learning
uroczysty tekst pochwalny (bogurodzica)
biblia pauperum
start learning
biblia obrazkowa, zostala stworzona dla ludzi prostych, nieumiejących czytać
etos (rycerski)
start learning
zespół zasad i wartości, cech jakie powinien ktoś (rycerz) posiadac
wierz zdaniowy
start learning
rózna ilosc sylab (bogurodzica)
nazwa średniowiecze
start learning
wieki średnie, pomiędzy starożytnością a renesansem
początek średniowiecza
start learning
476-upadek cesarstwa zachodniorzymskiego
koniec średniowiecza
start learning
1492-odkrycie ameryki
1455 biblia gutenberga, 1453 zdobycie konstantynopola przez Turkow
ars moriendi
start learning
sztuka dobrego umierania, Roland kładzie się na ziemi z twarzą zwróconą w stronę Hiszpanii (wróg), umiera jako zwycięzca
św augustyn, augustynizm
start learning
świat podzielony na sfere materialna i duchowa, wszystko co stworzyl bog jest dobre zło nie istnieje jest nicoscia, zlo wynika z ludzkiej wolnosci gdy odwroca sie od boga, milosc sprawia ze wszytsko dazy do boga
sw tomasz z akwinu (kozak), tomizm
start learning
wszystko sklada sie z materii i formy (materia-cialo, forma-dusza), rozum moze pojąc wszystko nawet boga, wszystko hierarchicznie uporzadkowane, wszystko ma swoj cel
matka boża w bogurodzicy i lamencie świętokrzyskim
start learning
bogurodzica-pośredniczka między bogiem a ludźmi, chwalona, potężna i wielka, wywyższona; lament- człowiek, zwykła kobieta, matka, współczucie
hierarchia w bogurodzicy
start learning
bóg stoi na samej górze hierarchi, ludzie nie są godni bezpośrednio się do niego kierować, robią to przez pośredniczkę-Matkę Bożą, która została święta jednak była kiedyś zwykłą kobietą tak jak i oni
boska komedia dantego zapowiedz renesansu
start learning
podpisał się a sie nie podpisywali, własne odczucia, po włosku a nie łacińsku, autobiografia częściowo
dzieło prekursorskie
start learning
zapowiadające następną epokę
archaizm słowotwórczy
start learning
rodzica (matka)
archaizm słownikowy
start learning
zwolena (wybrana)
archaizmy fonetyczne
start learning
sławiena (sławiona)
archaizmy fleksyjne
start learning
dziewica (dziewico)
archaizmy składniowe
start learning
Bogiem sławienna (przez Boga sławiona)
styl romański
start learning
architektura-prostota i masywność, malarstwo- postacie są przedstawione święte, wywyższone
styl gotycki
start learning
architektura-strzelista, cienkie ściany, witraże, skomplikowane; malarstwo- postacie przedstawione jako zwykli ludzie, doświadczajączy cierpienia
bestiaria
start learning
alegorie zwierząt, lew-alegoria pychy
floraria
start learning
alegorie roślin
lapidaria
start learning
alegorie kamienie
asceta (sw aleksy)
start learning
porzucil rodzicow, zrezygnowal z majątku, sławy, rodziny i milosci
wzorce osobowe
start learning
asceta (aleksy), rycerz (roland), władca (boleslaw chrobry)
rycerz (piesn o rolandzie)
start learning
chrzescijanin, dbał o honor (nie zadął w róg), odważny, nie bał się śmierci, oddany ojczyźnie (słodka Francja)
władca (kronika polska galla anonima)
start learning
bolesław chrobry-mężny, potężny, bogobojny, szanował duchownych, traktował wszystkich równo, mądry

You must sign in to write a comment