Do słowniczka (1) przykłady i funkcje

 0    27 flashcards    adaj5
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
tytuł
start learning
określa temat utworu; wskazuje głównego bohatera/miejsce akcji
Podtytuł
start learning
Reduta Ordona/ Opowiadanie adiutanta - podtytuł informuje, kim jest narrator utworu
motto
start learning
[...] Motto Zemsty - zapowiada przesłanie utworu, które można wyrazić przysłowie. [...]
dedykacja
start learning
Leoniwi Werth, gdy był małym chłopcem - dedykacja poprzedzająca Małego Księcia
puenta
start learning
Puenta fraszki „Na Lipę” wyraża główną, nieoczekiwaną myśl utworu - lipa okazuje się drzewem cenniejszym niż złota jabłoń (jest symbolem harmonii, jaką może zapewnić człowiekowi spokojne życie na wsi)
punkt kulminacyjny
start learning
Punktem kilminacyjnym w noweli „Latarnik” jest lektura Pana Tadeuza, w trakcie której Skawiński zaniedbuje swoje obowiązki-zapomina zapalić latarnię
epitet
start learning
*podkreśla cechy zjawisk, przedmiotów, osób; *zwiększa konkretność opisu
LEŚNE niebo; ogrodu ZDZIWONEGO
metafora (przenośnia)
start learning
*zaskakuje, działa na emocje odbiorcy
„Anioła widział w kobiecie, Lecz ta mu serce rozdarła”
Animizacja (ożywienie)
start learning
*nadaje opisowi dynamiczny charakter; *zwiększa obrazowość wypowiedzi
„Zaświtaj cienko, a POBIEGNIE RZEKA”
Personifikacja (uosobienie)
start learning
*podnosi wartość danego elementu
„WŚCIEKŁOŚĆ PODAJE RAMIĘ ŁAGODNOŚCI, ofiara patrzy błogo w oczy kata”
porównanie
start learning
*uwydatnia cechę zjawiska (poprzez wskazanie na jego podobieństwo do innego zjawiska)
„Wóz nurza się w zieloności i JAK łódka brodzi”
Porównanie homeryckie
start learning
*uwydatnia cechę opisywanej sytuacji, osoby;
JAK OLIWKA MIAŁA POD WYSOKIM SADEM / Idzie z zjemie ku górze z macierzyńskim śladem, / Jeszcze ani galazek, ani listkow rodzac, / Sama tylko dopjero szczuplym pratkiem wschodzac [...] / TAKCI SIE MEJ NAJMILSZEJ ORSZULI DOSTAŁO
Zdrobnienie
start learning
*wprowadza pogodny, radosny nastrój
Zajączek, trawkę, ziółkami, Zosia
Zgrubienie
start learning
*wskazuje na emocje osoby mówiącej
„A zabójców było dwunastu. Brody ich długie, kręcone WĄSISKA”; Zośka
Eufemizm
start learning
*Łagodzi znazenie zastępowanych słów
Łobuzy od historii (zamiast zbrodniarze)
Neologizm
start learning
*może nadawać wypowiedzi żartobliwy charakter
zielenieje na WYMROCZY, BŁYSZCZYDŁAMI swych oczu
Archaizm
start learning
*wprowadza w klimat dawnych czasów; *buduje podniosły nastrój
PRAWIĄ ludzie, BOGDAJ słusznie
Alegoria
start learning
*zwiększa obrazowość pojęcia
RÓŻA-alegoria miłości; LILIA-alegoria niewinności; SOWA-alegoria mądrości; LIS-alegoria przebiegłości; LEW-alegoria waleczności
apostrofa
start learning
*podkreśla stosunek nadawcy do adresata; *nadaje wypowiedzi podniosły charakter
„Gościu, siądź pod mym liścien, a odpocznij sobie!”
inwokacja
start learning
*nadaje wypowiedzi uroczysty charakter; *ujawnia emocjonalny stosunek nadawcy do adresata
„Litwi! Ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie./ Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,/ Kto cię stracił./ Dziś piękność twą w całej ozdobie/ Widzę i opisuję, bo tęsknie po tobie.”
pytanie retoryczne
start learning
*przykuwa uwagę odbiorcy; *ożywia wypowiedź, czasem nadaje jej dramatyczny charakter
„Któż zbadał puszcz litewskich przepastne krainy, Aż do samego środka, do jądra gęstwiny?”
powtórzenie
start learning
*podkreśla znaczenie powtarzanych słów; *uwydatnia rytmiczniść wypowiedzi
„Ciemno WSZĘDZIE, Głucho WSZĘDZIE, CO TO BĘDZIE, CO TO BĘDZIE”
anafora
start learning
*uwydatnia znaczenie powtarzanych słów
ŻEM często dumał [...], ŻEM prawie nie znał [...], ŻEM był [...]
wykrzyknienie
start learning
*ujawnia silne emocje osoby mówiącej
Hej! Gerwazy! Daj gwintówkę! Niechaj strące te makówkę!
rym
start learning
*nadaje wypowiedzi rytmiczny charakter
fal-dal; wiatr-Tatr
rytm
start learning
*ożywia utwór lub go spowalnia
Wsi spokojna, wsi wesoła, Który głos twej chwale zdoła?
onomatopeja
start learning
*buduje nastrój wiersza
szumiący, szeleścił

You must sign in to write a comment