→ Łacińskie Zwroty Prawnicze → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
accidentalia negotii start learning		podmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej. Cechy ustawowo wyróżnione, wg których dokonuje się kwalifikacji konkretnej czynności prawnej do ustawowo wyróżnionych typów czynności prawnej.
actio negatoria start learning		roszczenie negatoryjne
ad acta, a/a start learning		do akt
ad eventum start learning		forma czynności prawnej zastrzeżona dla wywołania określonych skutków prawnych
ad hoc start learning		"do tego", dla tej konkretnej sytuacji
ad interim start learning		tymczasowy, np. chargé d'affaires ad interim
ad probationem start learning		forma czynności prawnej zastrzeżona dla celów dowodowych
ad solemnitatem start learning		forma czynności prawnej zastrzeżona pod rygorem nieważności tzn. zachowanie danej formy jest konieczne, aby wywołać skutki prawne np. dla skutecznego przeniesienia własności nieruchomości potrzebna jest forma aktu notarialnego.
ad usum proprium start learning		do własnego użytku
amicus curiae start learning		dosł. "przyjaciel sądu"; bezinteresowny doradca; dawn. osoba nie związana z żadną ze stron, służąca poradą prawną sądowi w czasie rozprawy
analogia iuris start learning		analogia z prawa
animus manendi start learning		zamiar stałego pobytu
bona fides start learning		dobra wiara
causa start learning		przyczyna
casus belli start learning		powód, pretekst do wypowiedzenia wojny
conditio iuris start learning		warunek prawny
conditio sine qua non start learning		warunek konieczny
contra legem start learning		niezgodnie z prawem
corpus delicti start learning		dowód rzeczowy
culpa start learning		wina
culpa in contrahendo start learning		wina w kontraktowaniu. Wprowadzona i zdefiniowana w art. 72 kodeksu cywilnego.
culpa in custodiendo start learning		wina w nadzorze
culpa in eligendo start learning		wina w wyborze
damnum emergens start learning		rzeczywista szkoda
debellatio start learning		zawojowanie
de facto start learning		stan faktyczny, zgodnie z rzeczywistością (przeciwieństwo de iure)
de iure start learning		zgodnie z prawem
de lege artis start learning		zgodnie z regułami sztuki
de lege ferenda (też: lex ferenda) start learning		według postulowanego prawa (zob. de lege lata). Postulaty pod adresem ustawodawcy, dotyczące przyszłych zmian w prawie np. wprowadzenie nowego rodzaju umowy.
de lege lata (też: lex lata) start learning		według obowiązującego prawa, z punktu widzenia prawa w obecnym kształcie (zob. de lege ferenda)
desuetudo start learning		odwyknienie prawa. Jedna z reguł derogacyjnych (uchylających przepisy), zgodnie z którą niestosowanie lub nieprzestrzeganie w praktyce normy prawnej skutkuje utratą jej mocy prawnej (norma przestaje obowiązywać).
diligentia start learning		staranność
do ut des start learning		"daję, abyś dawał"
dolus directus start learning		zamiar bezpośredni. Chęć popełnienia przez sprawcę czynu zabronionego. Sprawca chce popełnić czyn zabroniony tzn. jest świadomy, że wypełnia znamiona czynu zabronionego albo że jego zachowanie może je wypełnić.
erga omnes start learning		wobec wszystkich, prawo podmiotowe bezwzględne, norma skuteczna wobec wszystkich podmiotów trzecich. Istnieje katalog np. prawo własności (przeciwieństwo: inter partes).
essentialia negotii start learning		przedmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej. To te składniki czynności prawnej, które muszą być określone w jej treści np. przy umowie sprzedaży - cena i określenie rzeczy sprzedawanej.
ex aequo et bono start learning		ze względów słuszności i dobra
ex ante start learning		uprzednio, z punktu widzenia wcześniejszej sytuacji (przeciwieństwo: ex post)
exceptio start learning		zarzut prawny
exceptio non adimpleti contractus start learning		zarzut niewykonania umowy
exceptio rei venditae et traditae start learning		zarzut rzeczy sprzedanej i wydanej
ex delicto start learning		z deliktu, z czynu niedozwolonego, odpowiedzialność deliktowa
ex gratia start learning		z dobrej woli, np. płatność ex gratia
ex lege start learning		z mocy prawa
ex nunc start learning		od tej pory (przeciwieństwo: ex tunc)
ex post start learning		później, z późniejszej perspektywy (przeciwieństwo: ex ante)
ex tunc start learning		od początku (przeciwieństwo: ex nunc)
falsus procurator start learning		rzekomy pełnomocnik; osoba, która dokonuje czynności prawnych w cudzym imieniu, nie mając w ogóle umocowania albo przekraczając jego granice.
in absentia start learning		podczas nieobecności
in statu nascendi start learning		w trakcie powstawania
inter partes start learning		między stronami (przeciwieństwo: erga omnes)
inter vivos start learning		między żyjącymi (przeciwieństwo: mortis causa)
invitatio ad offerendum start learning		zaproszenie do zawarcia umowy
in solidum start learning		solidarność niewłaściwa
ipso facto start learning		z racji samego faktu
ipso iure start learning		z racji samego prawa (por. ex lege)
ius ad bellum start learning		prawo do prowadzenia wojny
ius albinagii start learning		prawo władcy do objęcia spadku po zmarłym cudzoziemcu
ius cogens start learning		norma prawna bezwzględnie wiążąca tzn. taka, której mocy nie może uchylić wola stron np. wynagrodzenie za pracę zgodnie z Kodeksem pracy nie może być niższe niż przewidziane w ustawie
ius dispositivum start learning		norma prawna względnie wiążąca tzn. taka norma, która będzie obowiązywać, jeżeli strony nie postanowią inaczej.
ius gentium start learning		prawo narodów
ius in bello start learning		prawo wojenne, prawo konfliktów zbrojnych
ius legationis start learning		prawo legacji
ius sanguinis start learning		prawo krwi (jeden z dwóch sposobów wyznaczania obywatelstwa z mocy prawa). Dziecko nabywa obywatelstwo tego państwa, którego obywatelem jest przynajmniej jedno z rodziców.
ius soli start learning		prawo ziemi (jeden z dwóch sposobów wyznaczania obywatelstwa z mocy prawa). Dziecko otrzymuje obywatelstwo tego państwa, w którym się urodziło.
ius tractatuum start learning		prawo zawierania umów międzynarodowych
lege artis start learning		zgodnie z regułami sztuki
lex ferenda start learning		zob. de lege ferenda
lex generalis start learning		prawo / norma ogólna (przeciwieństwo: lex specialis)
lex imperfecta start learning		prawo niedoskonałe; takie prawo, które jest pozbawione sankcji np. obowiązek rodziców należytego przygotowania dziecka do pracy dla dobra społeczeństwa (art. 96 k.r.o.)
lex lata start learning		zob. de lege lata
lex minus quam perfecta start learning		prawo mniej niż doskonałe
lex perfecta start learning		dosłownie: prawo doskonałe. Norma prawna opatrzona sankcją nieważności. W przypadku niezachowania określonego nakazu czynność prawna jest nieważna (np. niezachowanie odpowiedniej formy przy sporządzaniu testamentu).
lex plus quam perfecta start learning		prawo więcej niż doskonałe
lex posterior start learning		prawo / norma późniejsza (przeciwieństwo: lex priori)
lex priori start learning		prawo / norma wcześniejsza (przeciwieństwo: lex posterior)
lex retro non agit start learning		prawo nie działa wstecz
lex specialis start learning		prawo / norma szczególna (przeciwieństwo: lex generalis)
lucrum cessans start learning		spodziewane korzyści (korzyści, których spodziewał się podmiot prawa, ale których nie osiągnął)
modus operandi start learning		sposób działania
mortis causa start learning		na wypadek śmierci (przeciwieństwo: inter vivos); czynność prawna na wypadek śmierci
mutatis mutandis start learning		z uwzględnieniem koniecznych zmian, "przy zmianie tych rzeczy, które powinny być zmienione"
mos maiorum start learning		prawo przodków
nasciturus start learning		dziecko poczęte, ale jeszcze nienarodzone
naturalia negotii start learning		przedmiotowo nieistotne składniki treści czynności prawnej. Określenie tych składników w treści czynności prawnej jest dopuszczalne, ale niekonieczne.
negligentia start learning		niedbalstwo
non liquet start learning		brak norm prawnych potrzebnych do rozstrzygnięcia sytuacji, przypadek luki prawnej
onus probandi start learning		ciężar dowodowy
opinio iuris (sive necessitatis) start learning		subiektywny element zwyczaju międzynarodowego; przekonanie, że norma ma charakter prawnie wiążący
pactum in favorem tertii start learning		umowa na rzecz osoby trzeciej
pactum in detrimentum tertii start learning		umowa na niekorzyść osoby trzeciej
persona non grata start learning		osoba niemile widziana, niepożądana
possessio start learning		posiadanie
preasumptio iuris tantum start learning		domniemanie prawne wzruszalne
preasumptio iuris ac de iure start learning		domniemanie prawne niewzruszalne
pro publico bono start learning		dla dobra publicznego, dla dobra ogółu
per procura start learning		przez pełnomocnika, osobę uprawnioną
ratio decidendi start learning		powód, uzasadnienie dla decyzji lub orzeczenia
ratio legis start learning		ratio ustawy; powód, przyczyna wydania określonej ustawy lub normy prawnej
rebus sic stantibus start learning		zasadnicza zmiana okoliczności mogąca powodować zmianę warunków umowy, a nawet jej wygaśnięcie. Początkowo klauzula prawa międzynarodowego, obecnie wprowadzona również do prawodawstw krajowych.
reformatio in peius start learning		zmiana na gorsze. Często zabroniona - np. w wyniku apelacji złożonej przez skazanego w procesie karnym jego sytuacja nie może się pogorszyć (nie może dostać surowszej kary).
rei vindicatio start learning		jedno z roszczeń petytoryjnych, przysługujące właścicielowi rzeczy i służące mu do ochrony prawa własności. Skuteczne erga omnes.
res iudicata start learning		rzecz osądzona
res nullius start learning		rzecz niczyja
restitutio in integrum start learning		przywrócenie stanu poprzedniego
sui generis start learning		oryginalny, własnego rodzaju, unikalny
terra nullius start learning		ziemia niczyja
ultima ratio start learning		ostatni, ostateczny sposób. zasada mówiąca, że po dane 'narzędzie' można sięgnąć w ostateczności np. strajk można ogłosić dopiero po przeprowadzeniu rokowań i mediacji.
ultra vires start learning		poza kompetencją, bez upoważnienia
vacatio legis start learning		okres spoczynku ustawy. Czas pomiędzy przyjęciem ustawy, a jej wejściem w życie, który ma umożliwić obywatelom zapoznanie się z nią przed rozpoczęciem jej stosowania. W Polsce okres ten, co do zasady, wynosi 14 dni.
veto start learning		weto
vindicatio start learning		windykacja
vis maior start learning		siła wyższa
vis legis start learning		siła prawa
dolus directus praemeditatus start learning		zamiar bezpośredni przemyślany - gdy dany czyn został popełniony z premedytacją, nie 'na gorąco' np. zaplanowane zabójstwo
dolus directus repentinus start learning		zamiar bezpośredni nagły
dolus eventualis start learning		zamiar ewentualny; gdy sprawca możliwość popełnienia czynu zabronionego przewiduje i na to się godzi (art. 9 paragraf 1 kk)
rodzaje dolus directus start learning		dolus directus repentinus (nagły), dolus direcuts praemeditatus
clara non sunt interpretanda start learning		zasada mówiąca, że jasne przepisy nie podlegają interpretacji. Interpretuje się wtedy, gdy zachodzą wątpliwości

De lege lata! Łacina prawnicza na Fiszkotece

Jako że Prawo Rzymskie dało początek europejskiej kulturze prawnej, łacińskie zwroty prawne są również wykwintnymi sentencjami literatury rzymskiej, jak również zwierciadłem wielu zjawisk politycznych. Zwrot łaciński ‘de lege lata’ oznacza przecież nie tylko ustawę już uchwaloną, ale i - ogólniej - zasady obowiązującego tu i teraz prawa. Aby rozumieć prawo europejskie, trzeba znać zwroty prawnicze i w tym celu fiszki przedstawiają szereg wyrażeń z łaciny klasycznej i rzymskiej literatury Złotego Wieku. Równocześnie są one znakomitym wprowadzeniem do fundamentalnych reguł współczesnego prawoznawstwa. By zrozumieć, że w prawie cywilnym chociażby obowiązuje często zasada analogii, trzeba najpierw znać zwrot ‘analogia iuris’. Fiszki powstały po to, żeby ta wiedza była jak najprostsza, najłatwiejsza do zapamiętania i - po prostu - od początku zachwycała swoimi kulturotwórczymi zasobami.

Łacina dla studentów prawa - ważny lektorat

Lektorat klasycznego języka łacińskiego dla prawników to udręka studentów pierwszego roku prawa, którzy obciążeni trudną edukacją przedmiotów prawniczych, muszą jeszcze nabyć tej umiejętności lingwistycznej, nie tylko po to, by zdobyć ogładę humanistyczną, ale i dlatego, aby radzić sobie z fachową terminologią prawną, wywodzącą się z Prawa Rzymskiego, które spisane było przecież po łacinie! Twórcy fiszek zawierających łacińskie zwroty prawne doskonale wiedzieli, że fiszki muszą pomóc skutecznie i szybko, bo czas edukacyjny studenta prawa kurczy się niemiłosiernie od pierwszego dnia studiowania aż do upragnionego momentu uzyskania tytułu magistra prawa. Fiszki to doskonała pomoc edukacyjna i koło ratunkowe przed egzaminem z łaciny!

Wypróbuj ’prawo - łacina’ i wiele innych kursów za darmo!

Założenia Fiszkoteki są takie, że lekcje tworzone przez użytkowników pozostają darmowe. Dodatkowym atutem takiego postanowienia jest fakt, że większość z tych lekcji porusza bardzo wiele ciekawych i potrzebnych tematów, na które szczególnie warto zwrócić uwagę. Na naszej stronie znajdziesz zarówno lekcje chemii, matematyki, jak i polskiego, czy właśnie łaciny. Dowiesz się też wielu rzeczy na temat prawa, więc jeżeli właśnie poszukujesz skutecznego sposobu do nauki np. Kodeksu Cywilnego, to mamy coś specjalnie dla Ciebie. Kurs Kodeks Cywilny już czeka! Możesz też skorzystać z wielu innych, interesujących kursów, jak np: prawo i sądy w Polsce, a jeśli chcesz kontynuować naukę języka łacińskiego, to sprawdź tę lekcję:Łacina dla początkujących.

Łacińskie zwroty prawnicze

De lege lata! Łacina prawnicza na Fiszkotece

Łacina dla studentów prawa - ważny lektorat

Wypróbuj ’prawo - łacina’ i wiele innych kursów za darmo!

You must sign in to write a comment

More