Question  |
Answer |
jakie rodzaje oddychania można wyróżnić? start learning
|
|
oddychanie zewnętrzne (płucne); transport gazów oddechowych (O2 i CO2); oddychanie komórkowe (właściwe, wewnętrzne, utlenianie biologiczne)
|
|
|
|
start learning
|
|
górne i dolne drogi oddechowe
|
|
|
co składa się na górne drogi oddechowe? start learning
|
|
nos z jamą nosową i zatokami przynosowymi oraz gardło
|
|
|
co składa się na dolne drogi oddechowe? start learning
|
|
krtań, tchawica, oskrzela i oskrzeliki
|
|
|
oddychanie zewnętrzne - co to? start learning
|
|
wymiana gazów oddechowych (O2 i CO2) między organizmem a powietrzem atmosferycznym; jest to "stała" wentylacja pęcherzyków płucnych świeżym powietrzem atmosferycznym
|
|
|
dzięki czemu zachodzi ruch powietrza w drogach oddechowych? start learning
|
|
ruch powietrza w drogach oddechowych zachodzi dzięki różnicy ciśnień, jaka wytwarza się między pęcherzykami płucnymi a otoczeniem podczas aktu wdechu i wydechu
|
|
|
oddychanie (wentylacja płuc) - jaki ma charakter? start learning
|
|
|
|
|
jakie fazy można wyróżnić w cyklu oddechowym? start learning
|
|
wdech (faza aktywna, związana z działaniem mięśni wdechowych) i wydech (przy spokojnym wydechu ma charakter bierny, przy nasilonym wydechu - aktywny, związany z działaniem mięśni wydechowych)
|
|
|
wdech - jakie struktury biorą udział? start learning
|
|
mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne, przepona, mięśnie zębaty i dźwigacz grzbietu, opłucna płucna i ścienna, płyn opłucnowy
|
|
|
wydech bierny - charakterystyka start learning
|
|
zachodzi dzięki elastyczności tkanki płucnej i zwiotczeniu mięśni wdechowych
|
|
|
wydech aktywny - jakie struktury biorą udział? start learning
|
|
mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne, tłocznia brzuszna
|
|
|
co następuje w czasie wdechu? start learning
|
|
zwiększenie wymiarów klatki piersiowej (zwiększenie objętości) oraz zmiana kształtu zawartych w niej płuc oraz zmniejszenie ciśnienie wewnątrzopłucnowego (przy spokojnym wdechu z -5 do -8 cm H2O) i ciśnienie wewnątrzpęcherzykowe (z 0 do -1 cm H2O)
|
|
|
co powodują procesy zachodzące w trakcie wdechu? start learning
|
|
powodują powstanie różnicy ciśnień pomiędzy klatką piersiową i powietrzem atmosferycznym oraz napływ powietrza z otoczenia do płuc
|
|
|
co następuje w czasie wydechu? start learning
|
|
przepona unosi się do góry, a zebra opadają, zmniejsza się objętość klatki piersiowej, ciśnienie wewnątrzopłucnowe i ciśnienie wewnątrzpęcherzykowe wzrastają do odpowiednio -5 i +1cm H2O
|
|
|
co powodują procesy zachodzące w trakcie wydechu? start learning
|
|
dzięki odwróceniu gradientu ciśnień powietrze jest usuwane z płuc na zewnątrz organizmu
|
|
|
co następuję pomiędzy poszczególnymi cyklami oddechowymi? start learning
|
|
pomiędzy poszczególnymi cyklami oddechowymi występuje krótka przerwa, zwana bezdechem
|
|
|
co jest dłuższe: wdech czy wydech? start learning
|
|
wydech jest nieco (1,2-1,4 razy) dłuższy niż wdech
|
|
|
jaki jest stosunek czasu trwania wdechu do wydechu? start learning
|
|
stosunek czasu trwania wdechu (1,62 s) do czasu trwania wydechu (2,22 s) wynosi 0,73
|
|
|
co dzieje się ze stosunkiem czasu wdechu do wydechu, gdy dochodzi do zaburzeń drożności dróg oddechowych? start learning
|
|
gdy dochodzi do zaburzeń drożności dróg oddechowych, wydech znacznie się wydłuża, a stosunek czasu trwania wdechu do wydechu się zmniejsza
|
|
|
z czego wynika rytmiczność pojawiania się faz oddechowych? start learning
|
|
wynika z okresowego hamowania tonicznej aktywności neuronów wdechowych wywołanej impulsacją z wolno adaptujących się mechanoreceptorów płucnych i ośrodka pneumotaksycznego
|
|
|
co może przyczynić się do upośledzenia wentylacji płuc i zachodzącej w nich wymiany gazowej? start learning
|
|
zaburzenia drożności dróg oddechowych, zmniejszenie ilości miąższu płucnego, zaburzenia przepływu krwi przez naczynia płucne
|
|
|
|
start learning
|
|
fosfolipid, występujący po wewnętrznej stronie pęcherzyków płucnych, zmniejszający napięcie powierzchniowe
|
|
|
jakie komórki produkują surfaktant? start learning
|
|
|
|
|
jaka jest funkcja surfaktantu w trakcie wdechu? start learning
|
|
cząsteczki surfaktantu oddalają się od siebie, a siły retrakcji się zwiększają, co zapobiega rozerwaniu się pęcherzyków płucnych
|
|
|
jaka jest funkcja surfaktantu w trakcie wydechu? start learning
|
|
cząsteczki surfaktantu zbliżają się do siebie, a siły retrakcji zmniejszają się i nie dochodzi do zapadanie się pęcherzyków płucnych
|
|
|
|
start learning
|
|
typ piersiowy (unoszenie żeber), typ brzuszny (przepona), typ piersiowo brzuszny
|
|
|
typ piersiowy oddychania - kiedy zachodzi? start learning
|
|
|
|
|
|
start learning
|
|
stan, w którym do jamy opłucnej dostaje się powietrze
|
|
|
w jakich sytuacjach dochodzi do odmy? start learning
|
|
przerwanie ciągłości błon opłucnowych z równoczesnym zassaniem powietrza do jamy opłucnowej, przerwanie ściany klatki piersiowej, przerwanie oskrzelików lub pęcherzyków płucnych
|
|
|
|
start learning
|
|
zmniejszenie powietrzności całego płuca lub jego części wskutek zatkania oskrzela bądź ucisku tkanki płucnej; u noworodków wynik zachłyśnięcia wodami płodowymi
|
|
|
|
start learning
|
|
wskutek zaniku sprężystości tkanki płucnej i następowego zaniku ścian pęcherzyków płucnych oraz ich rozszerzenia się (granie na instrumentach dętych lub starzenie się)
|
|
|
czym są składowe oddychania? start learning
|
|
objętości i pojemności płuc
|
|
|
|
start learning
|
|
spoczynkowa objętość oddechowa, objętość oddechowa zapasowa, objętość wydechowa zapasowa, objętość zalegająca
|
|
|
|
start learning
|
|
spoczynkowa objętość oddechowa
|
|
|
spoczynkowa objętość oddechowa (TV) - ile wynosi start learning
|
|
|
|
|
IRV (inspiratory reserve volume) start learning
|
|
objętość wdechowa zapasowa; maksymalny wdech
|
|
|
objętość wdechowa zapasowa (IRV) - ile wynosi? start learning
|
|
|
|
|
ERV (expiratory reserve volume) start learning
|
|
objętość wydechowa zapasowa; maksymalny wydech
|
|
|
objętość wydechowa zapasowa (ERV) - ile wynosi? start learning
|
|
|
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|
objętość zalegająca (RV) - ile wynosi start learning
|
|
|
|
|
TLC (total lung capacity) start learning
|
|
|
|
|
pojemność całkowita płuc (TLC) - ile wynosi start learning
|
|
|
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|
Pojemność życiowa (VC) - ile wynosi? start learning
|
|
|
|
|
IC (inspiratory capacity) start learning
|
|
pojemność wdechowa maksymalna
|
|
|
pojemność wdechowa maksymalna (IC) - ile wynosi start learning
|
|
|
|
|
FRC (functional residual capacity) start learning
|
|
pojemność zalegająca czynnościowa
|
|
|
pojemność zalegająca czynnościowa (FRC) - ile wynosi start learning
|
|
|
|
|
przestrzeń martwa - co to? start learning
|
|
powietrze znajdujące się w drogach oddechowych; około 1/3 powietrza wdychanego „trafia” do przestrzeni martwej i nie bierze udziału w wymianie gazowej
|
|
|
przestrzeń martwa - funkcja start learning
|
|
ogrzanie i nawilżenie wdychanego powietrza, ochłodzenie i wysuszenie powietrza wydychanego (termoregulacja i gospodarka wodna)
|
|
|
minutowa wentylacja płuc (MV, VE - minute ventilation) - co to? start learning
|
|
ilość powietrza jaka doprowadzana jest do układu oddechowego w czasie jednej minuty, a więc częstość oddechów pomnożona przez objętość oddechową
|
|
|
ile litrów powietrza wdychają i wydychają osoby dorosłe w ciągu minuty? start learning
|
|
|
|
|
co w warunkach fizjologicznych wpływa na zmianę szybkości oddychania i głębokości oddechów? start learning
|
|
wzmożony wysiłek fizyczny i stany emocjonalne
|
|
|
co w warunkach patologicznych wpływa na przyspieszenie oddychania? start learning
|
|
m.in. stany gorączkowe i bolesne urazy
|
|
|
co w warunkach patologicznych wpływa na zwolnienie oddychania? start learning
|
|
m.in. schorzenia mózgowia i zatrucia (np. mocznica), zatrucie morfiną
|
|
|
kiedy występuje zmniejszenie pojemności życiowej (VC)? start learning
|
|
czynność wydechowa, czego przyczyną może być m.in. otyłość, puchlina brzuszna, osłabienie mięśni wydechowych, ciąża oraz gdy zwiększy się objętość zalegająca (np. w rozedmie płuc)
|
|
|
czym charakteryzują się restrykcyjne zmiany w płucach? start learning
|
|
charakteryzują się ubytkiem czynnościowym lub anatomicznym miąższu płuc (nowotwory, zwłóknienie, a także po resekcji części płuca)
|
|
|
co może być przyczyną upośledzenia czynności wydechowej? start learning
|
|
m.in... otyłość, puchlina brzuszna, osłabienie mięśni wydechowych, ciąża
|
|
|
co może powodować fizjologiczne zwiększenie pojemności życiowej? start learning
|
|
|
|
|
co może powodować patologiczne zwiększenie pojemności życiowej? start learning
|
|
patologiczne zwiększenie pojemności życiowej występuje rzadko; jego przyczyną jest akromegalia
|
|
|
dynamiczne parametry oddechowe start learning
|
|
pierwszosekundowa natężona objętość wydechowa; FVC - natężona pojemność życiowa
|
|
|
pierwszosekundowa natężona objętość wydechowa (FEV1 - forced expiratoly volume during the first second of expiration) - co to? start learning
|
|
objętość powietrza usuniętego z płuc w pierwszej sekundzie natężonego wydechu; jest miarą drożności oskrzeli
|
|
|
FVC – natężona pojemność życiowa - co to? start learning
|
|
pojemność życiowa mierzona podczas natężonego wydechu
|
|
|
wskaźnik Tiffeneau (FEV1%) - wzór start learning
|
|
|
|
|
|
start learning
|
|
zwężenie światła oskrzeli
|
|
|
o czym świadczy obniżenie FEV1 i wartość wskaźnika FEV1% poniżej 70%? start learning
|
|
świadczy o zmianach obturacyjnych w układzie oddechowym
|
|
|
kiedy występują zmiany obturacyjne w układzie oddechowym? start learning
|
|
zmiany takie występują w astmie, przewlekłym zapaleniu oskrzeli, rozedmie płuc
|
|
|
co skazuje wskaźnik Tiffeneau? start learning
|
|
obrazuje wielkość obturacji
|
|
|
natężona pojemność życiowa (FVC) - co to? start learning
|
|
objętość powietrza usuniętego z płuc w czasie natężonego wydechu; obrazuje wielkość restrykcji (stanów ograniczających rozprężanie i sprężanie płuc na przykład w przebiegu różnych chorób i stanów patologicznych ograniczających ruchomość klatki piersiowej)
|
|
|
|
start learning
|
|
badanie czynnościowe płuc; wykonuje się je celem rozpoznania, monitorowania i określenia stopnia zaawansowania astmy oskrzelowej (ale nie tylko)
|
|
|
co bada się w trakcie spirometrii? start learning
|
|
bada się w przepływy powietrza przez oskrzela (szybkość przepływającego powietrza), objętości i pojemności przestrzeni powietrznych płuc
|
|
|
czym wykonywana jest spirometria start learning
|
|
|
|
|
|
start learning
|
|
metoda zapisywania ruchów klatki piersiowej za pomocą torakografu
|
|
|
